Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

385 TBB Dergisi 2021 (155) Melih IŞIK / Osman Levent ÖZAY edilmemiş; davanın kabulüne dair verilen hüküm usul ve yasaya uygun bulu- narak onanmıştır” ifadesiyle davanın açılmasıyla hakkın kazanılacağını kabul etmiştir. Doktrinde bir görüş 18 ve İstanbul Bölge Adliye Mah- kemesi 7. Hukuk Dairesi 19 ise, tarımsal arazinin resmi satışının ger- çekleşmesiyle önalım hakkının kazanılmış hak haline geleceğini kabul etmekte ve kanun değişikliğinden önce yapılmış satışlar bakımından sınırdaş arazi maliklerinin önalım haklarını kullanabileceğini ileri sür- mektedir. Kanaatimizce, hakkın kullanılması ile taraflar arasında satış söz- leşmesinin kurulduğunun kabulü (04.11.2020 tarihine kadar dava di- lekçesi tebliğ edilmiş) halinde de davacı sınırdaş arazi maliki ile davalı alıcı (taşınmaz alıcı adına tescil edilmemişse satıcı) arasında sözleşme kurulmuş olsa dahi derdest davalar bakımından herhangi bir farklılık oluşmamalıdır. Şöyle ki, dava dilekçesinin tebliği ile kurulan satış söz- leşmesi bakımından maddi hukuk işleminin kurulduğu ve dolayısıyla eski düzenlemeye tabi olarak taşınmaz mülkiyetinin tesciline yönelik talepte bulunulabileceği fikri 20 ileri sürülebilirse de bu durumun öna- lım hakkına dayalı sözleşmeler için uygulanması doğru değildir. Zira söz konusu fikrin temelinde sözleşme serbestisi ve irade özerkliği yat- maktadır. 21 Oysa önalım hakkının kullanılması ile kurulan satış söz- 18 Ümit İlker Özcan, “Sınırdaş (Komşu) Parsel Malikine Tanınan Yasal Önalım Hak- kının Düzenlendiği 5403 Sayılı Kanun’un 8/İ maddesinin 2. Fıkrasını Yürürlükten Kaldıran 7255 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin Derdest Davalar Bakımından Uygulanmasına Dair Bir Değerlendirme”, Terazi Hukuk Dergisi , 2021, 16 (174), (s. 264-274), s. 272-273. 19 “Yukarıda açıklanan TMK hükümleri uyarınca ön alım hakkı pay satışı ile doğ- makta olduğundan pay satış tarihinde yasanın yürürlükte bulunması halinde ön alım hakkı kullanılabilecektir.Davalıya pay satışı yapılan 5.10.2020 tarihinde yasa- nın yürürlükte olduğu ve pay satışı ile ön alım hakkının doğduğu yasanın yürür- lüğü kaldırılırken geriye etkili olduğu hususunda açık düzenleme yapılmadığı ve usul hükmü gibi istisnalardan olmadığına nazaran geriye yürütülemeyeceği de- ğerlendirilmelidir”. İstanbul BAM 7. HD, E. 2021/853, K. 2021/1040, T. 15.04.2021 (Yayınlanmamıştır). 20 Sözleşmesel hukuki durumlar ve doğrudan doğruya kanundan doğan hukuki durumlar ayrımı için bkz. Baysal, s. 482-483. Yazar, bu konuda Türk hukuku ba- kımından da 4722 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un 3. maddesinde yer alan “İçerikleri tarafların istek ve iradeleri gözetilmeksizin doğrudan doğruya kanunla belirlenmiş işlem ve ilişkilere, bunlar Türk Medenî Kanununun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş olsalar bile, bu Kanun hükümleri uygulanır” ifadesini örnek göstermektedir. Aynı hususta diğer örnekler ve açıklamalar için bkz. Sözer, s. 2488 vd. 21 Baysal, s. 483.