Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

386 Sınırdaş Tarımsal Arazi Maliklerinin Önalım Hakkının Yürürlükten Kaldırılmasının Derdest ... leşmesinin temeli taraf iradesi olmayıp kanun olduğu gibi anılan söz- leşmenin kurulması bakımından da kanun koyucu yine taraf iradeleri yerine dava yoluyla hâkim iradesine üstünlük tanımıştır. Dolayısıyla, dilekçenin tebliği ile kurulan satış sözleşmesi bakımından da yine der- hal uygulama ilkesi esas alınmalıdır. II. SINIRDAŞ TARIMSAL ARAZİ MALİKLERİNİN ÖNALIM HAKKININ YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMASININ DERDEST DAVALARA ETKİSİ A. Davanın Konusuz Kalması Hukukî koruma; hakkın hukuk aracılığı ile korunması ve hakkın korunmasından oluşmaktadır. Hakkın hukuk aracılığı ile korunma- sı, sübjektif hakkın hukukî düzenlemeler yoluyla sağlanmasını ifade ederken; hakkın korunması ise sübjektif hakkın kişiler tarafından ye- rine getirilmesidir. 22 Her birey, devletçe yürürlüğe konulmuş hukukî normlardan istifade etme ve ilgili merciler önünde hukukî korun- ma talebinde bulunabilir. 23 Bu çerçevede sübjektif hak sahibi herkes, Anayasa m. 36 gereği hak arama özgürlüğüne sahiptir. Sınırdaş ara- zi maliklerinin de TKAKK m. 8/İ/2 hükmünün varlığına güvenerek, önalım haklarını kullanmak amacıyla 4.11.2020 tarihinden önce dava açmış olmaları hukukî zemine dayanmaktadır. Yürürlükteki bir hükme istinaden hukukî korunma talebi ile ika- me edilen dava, henüz kesin hükümle sonuçlanmadan dayanılan hukukî norm yürürlükten kaldırılabilir. Bu durumun derdest davaya etkisi, yukarıda da açıklandığı üzere kaçınılmaz olacaktır. Şu hâlde, bir davanın ikame edilmesinden evvel mevcut bir hükmün, dava devam ederken yürürlükten kaldırılması üzerine mahkemece nasıl bir tutum takınılacağı önem arz etmektedir. Özellikle yürürlükten kaldıran ka- nunda yol gösterici geçici bir hükmün olmaması, bir boşluk yaratmak- tadır. Mahkemelerin bu durumda verebilecekleri ayrık ve birbirinden farklı kararlar, yaratacağı çelişki nedeniyle hukukî güvenliği olumsuz etkileyecektir. 22 Mine Akkan, “Medenî Usûl Hukukunda Etkin Hukukî Koruma”, Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi , 2007/1, S. 6 (s. 29-68), s. 32. 23 Pekcanıtez, Pekcanıtez Usûl, s. 13.