Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

30 AİHM Kararları Işığında Tutuklama Tedbirinin Hukuka Uygunluğunun Denetimi mında olduğunu, Mehmet Altan hakkında Ağır Ceza Mahkemesi’nce hüküm verildiğini belirtmiştir. 103 Ancak, AİHM tutukluluk halinin devamının Sözleşme’nin 5. mad- desinin üçüncü fıkrasıyla beraber 18. maddesini de ihlal etmesi halin- de bu yorumunun geçerli olamayacağını Demirtaş 104 kararında ortaya koymuştur. Mahkeme karar tarihinde Selahattin Demirtaş hakkında Ankara Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 7 Eylül 2018 tarihinde veril- miş 4 yıl 8 ay hapis cezası öngören mahkûmiyet hükmü bulunması- na rağmen, Demirtaş’ın tahliyesine karar vermiştir. Sözleşme’nin 18. maddesine göre, Sözleşme’de yer alan hak ve özgürlüklere bu Sözleş- me hükümlerince getirilebilecek kısıtlamalar, öngörüldükleri amaç dı- şında kullanılamaz. Mahkeme’ye göre, Demirtaş’ın, ilk tutuklamanın ardından Sözleşme’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince tekdü- ze veya basmakalıp gerekçelerle tutukluluk halinin devam ettirilmesi, özellikle tutukluluk halinin 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Anayasa referandumu ile 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Cumhurbaşkan- lığı seçimi arasında devamı siyasi bir nitelik taşımaktadır. Bu siyasi niteliğin, Demirtaş’ın tutuklama suretiyle özgürlüğünün kısıtlanma- sında ağır basan bir amaç olarak gözüktüğünü belirten Mahkeme, bu durumda Demirtaş’ın sadece bireysel nitelikte bir ihlalin mağduru ol- madığını, muhalefet lideri olması sebebiyle Sözleşme’ye uygun olma- yan bir amaçla tutukluluk halinin devam ettirildiğini, böylece sadece Demirtaş’ın hak ve özgürlüklerinin değil, demokratik sistemin kendi- sinin de tehlikeye atıldığını belirtmiştir. Mahkeme’nin nazarında, bu durum Sözleşme’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrasıyla beraber 18. maddesini de ihlal etmektedir. 105 Dolayı- sıyla Sözleşme’nin 5. maddesinin üçüncü fıkrasıyla beraber 18. mad- desinin de ihlal edilmesi durumuna son vermek üzere, tutukluluk halinin devamını haklı gösteren yeni gerekçeler veya deliller sunul- madığı sürece, AİHM önündeki davaya konu edilen ceza yargılama- ları bakımından Selahattin Demirtaş’ın salıverilmesi gerektiğine karar vermiştir. 106 103 Mehmet Hasan Altan/Türkiye, § 220. 104 Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), §§ 242-274. 105 Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), §§ 271-274. 106 Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), §§ 282-283.