Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

399 TBB Dergisi 2021 (155) Melih IŞIK / Osman Levent ÖZAY maktu tayin edilmesinde bir hukukî gerekçe bildirilmemişse de, kanı- mızca bunun nedeni kanun değişikliğinin öngörülemez olması nede- niyle taraflara nispî vekâlet ücreti yükü yüklememe gayesidir. Yukarıda belirtilen görüşler ve uygulamalar ışığında, yeni bir hük- mün yürürlüğe girmesi sonucu davanın konusuz olması halinde, ka- nımızca HMK m. 331/1 tatbik edilerek davanın açılmasına neden olan veya dava devam etseydi aleyhe hükümle karşılaşacak olan taraf aley- hine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmelidir. Buna göre, öncelikle sınırdaş tarımsal arazi maliki tarafından ikame edilen önalım davasının TMK ve TKAKK düzenlemelerinde yer alan şartları taşıyıp taşımadığının tespit edilmesi gerekir. Başka bir deyişle, önalım olayının bulunup bulunmadığı, TMK m. 733’te yer alan hak düşürü- cü sürenin dolup dolmadığı, sınırdaş arazi malikinin önalım hakkın- dan feragat edip etmediği, sınırdaş araziler arası tarımsal bütünlüğün bulunup bulunmadığı 90 hususlarının incelenmesi gerekmektedir. Bu dilmiş olması doğru görülmemiş, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının yerinde görülen kanun yararına temyiz talebinin kabulü gerekmiştir. …” Yargıtay 3. HD, E. 2020/9899 K. 2020/7918 T. 17.12.2020 (lexpera.com.tr). 90 Kanaatimizce birden fazla sınırdaş tarımsal arazi maliki hakkını kullanmadıkça, tarımsal bütünlük değerlendirmesi yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak anılan uyuşmazlıklara ilişkin 14. Hukuk Dairesi’nin içtihatları aksi yöndeyken, karar düzeltme taleplerinde bu görüşünden döndüğü tespit edilmiştir. Eski gö- rüşündeki kararları için bkz. “… Bu durumda mahkemece; taşınmaz başında fen bilirkişi ve ziraatçi bilirkişiler eşliğinde keşif yapılarak davacının 417 nolu taşın- mazı ile davalının 418 nolu taşınmazının sınırdaş olup olmadığı, fen bilirkişine tespit ettirilip usulüne uygun anlaşılabilir şekilde krokide göstermesi istenilmeli, dava konusu taşınmazların fiili kullanım durumuna göre tarımsal arazi niteliği taşıyıp taşımadıkları tespit ettirilerek tarımsal bütünlük sağlanıp sağlanmadığı hususlarında ayrıntılı, denetime uygun rapor alınmalı ve sonucuna göre hüküm kurulmalıdır. …” Yargıtay 14. HD, E. 2018/2908 K. 2019/1158 T. 12.2.2019; Yar- gıtay 14. HD, E. 2018/3645 K. 2019/339 T. 15.1.2019 (lexpera.com.tr). Yeni görü- şüne uygun kararları için, bkz. “… Önalım hakkını kullanan birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin bulunması halinde tarımsal bütünlük arz eden sınırdaş arazi malikine tarımsal arazinin devrine karar verileceği Yasanın 8/İ-2. bent son cümlesi ile belirtilmiş ise de önalım hakkını kullanan sınırdaş tarımsal arazi ma- likinin birden fazla olmaması halinde tarımsal bütünlük oluşturması gerektiğine dair bir koşul konulmamıştır.
“Birden fazla sınırdaş tarımsal arazi malikinin öna- lım hakkını kullanması halinde izlenecek yöntemin genişletici yorum ile önalım hakkını kullanan komşu tarımsal arazi malikinin birden fazla olmadığı durumda da davacı taşınmazının önalım hakkı kullanılan taşınmaz ile tarımsal bütünlük oluşturup oluşturmadığının araştırılması gerekmediğinden hükmün onanmasına karar verilmesi gerekirken maddi hata sonucu yanılgılı değerlendirmeyle bozul- duğu bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından davacı vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 17.01.2019 tarihli, 2016/3990 Esas, 2019/486 Karar