Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

401 TBB Dergisi 2021 (155) Melih IŞIK / Osman Levent ÖZAY HMK m. 326/1 gereğince yargılama giderleri aleyhine hüküm ve- rilen taraftan alınması gerektiği için, önalım hakkının kullanılmasına yönelik davaların kabulü halinde giderler davalı taraf üzerinde bıra- kılmaktadır. 93 Bu çalışmanın konusunu oluşturan derdest davalar ba- kımından ise, yukarıda da açıklandığı üzere esas hakkında karar veril- mesine yer olmadığına karar verileceği için, yalnız HMK m. 331/1’de belirtilen haklılık oranının tespitinde davalının dava açılmasına sebep olmadığının da göz önünde bulundurulması gerekir. Başka bir deyiş- le haklılığın tespiti için yapılan incelemede, davanın kabul edileceği sonucuna ulaşılsa dahi, davalının dava açılmasına sebep olan taraf ol- madığı aşikardır. 94 Bu çerçevede kanaatimizce, yargılama giderleri ta- raflar üzerinde bırakılmalı ve vekâlet ücretine de hükmedilmemelidir. 3. Derdest Davalarda Karşılaşılabilecek Özel Durumların Değerlendirilmesi Derdest davalara ilişkin değerlendirilebilecek başkaca ihtimaller de bulunmaktadır. Bu noktada, davacı sınırdaş arazi malikinin be- delde muvazaa iddiası varsa, dava konusuz kalmış olsa da HMK m. 331/1 hükmü doğrultusunda muvazaanın iddiası için ispat faaliyetine devam edilmelidir. Bu çerçevede davacının şartları sağlamadığı için önalım davasının reddedileceği sonucuna ulaşılırsa, muvazaa iddiası ispatlanamamış ve tapuda belirtilen bedel esas alınacak idiyse davanın konusuz kalmasına bağlı olarak davacı aleyhine maktu vekalet ücreti- ne 95 hükmedilmelidir. Muvazaa iddiası ispatlanıp dava kabul edilecek 93 Köylüoğlu, s. 235. Ayrıca bkz. s. 236 dn. 335 ve orada belirtilen görüş ve aksi yön- deki Yargıtay kararı. “…Davalı, taşınmazlardan pay satın almış olup, davacı öna- lım hakkını ancak dava yoluyla kullanabileceğinden davalı ilk celseden önce da- vayı kabul etse dahi, yargılama giderlerinden sorumludur. …” Yargıtay 14. HD, E. 2017/65 K. 2017/8677 T. 21.11.2017 (karararama.yargitay.gov.tr). 94 Bu noktada, alıcı satış işlemini sınırdaş arazi malikine bildirmemesi sebebiyle dava açılmasına sebep olduğu fikri ileri sürülebilir. Ancak, TMK m. 733’ün ge- rekçesinde “…bu hüküm sayesinde uygulamada en büyük sıkıntıya neden olan, “önalım hakkı sahibinin, satıştan haberdar olmadığı iddiasıyla bu hakkın kullanı- labileceği üst süre olan 10 yılın bitimine kadar” bu hakkını kullanmasının önlen- mesi amaçlanmıştır.” ifadeleriyle de belirtildiği üzere bildirim şartı dava öncesi tarafları uzlaştırmaya yönelik değil, yalnız önalım hakkının kullanılıp kullanılma- yacağı noktasındaki belirsizliğin bir an önce kaldırılmasına yöneliktir. 95 Önalım davalarında bedel muvazaası iddiasına dayalı vekalet ücreti hesaplan- ması bakımından davanın reddi halinde Yargıtay uygulaması, ispat edilemeyen aradaki fark bakımından nispî vekalet ücretine hükmedilmesi yönündedir. “… Somut uyuşmazlıkta, davacı davaya konu payların gerçekte toplam 60.000,00