Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

32 AİHM Kararları Işığında Tutuklama Tedbirinin Hukuka Uygunluğunun Denetimi Kanun metninin lafzı esas alındığında ağır ceza mahkemesinin görevine girmeyen suçlarda, tutukluluk süresinin uzatma ile birlikte en fazla 18 ay olacağı açıktır. Ancak ağır ceza mahkemesinin görev alanına giren suçlar yönünden 3 ve 5 yıl olarak öngörülen “uzatma sü- resi” deyiminin kapsamı net değildir. Burada tartışılan husus “uzatma süresi” deyiminin kanunda öngörülen 2 yıllık tutukluluk süresini kap- sayıp kapsamadığı yönündedir. Başka bir deyişle, toplam tutukluluk süresinin 3 yıl şeklinde mi yoksa 5 yıl şeklinde mi hesaplanacağı tar- tışılmaktadır. 108 Uygulamada toplam tutukluluk süresinin ağır cezalık suçlar yönünden 5 yıl, kanunda belirtilen ve Ağır Ceza Mahkemesi’nin görev alanına diğer suçlar yönünden ise 7 yıl olduğu, bu sürenin hesa- bına sadece ilk derece mahkemesi tarafından hüküm verilinceye kadar geçen sürenin dâhil edilmesi gerektiği, hüküm verildikten ve sanığın hükmen tutuklu hale gelmesinden sonra geçen sürenin ise dâhil edil- memesi gerektiği kabul edilmektedir. 109 Kanımızca ağır cezalık suçlar yönünden 5 yıllık, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlarla, Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü KısımDördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bö- lümünde tanımlanan suçlar için 7 yıllık tutuklama süresi öngörmek ve tutukluğu isnada ve hükme bağlı tutukluluk şeklinde ayırarak, 110 bu süreye hükmün verilmesinden sonra geçen süreyi dâhil etmemek, 111 makul olmadığı gibi orantılılık ilkesine de aykırıdır. 112 Ayrıca uzatma süresinin tutuklama süresinden fazla olması eleştirilmesi gereken bir 108 Feyzioğlu/Ergün, s.43; Katoğlu, s.23-25; Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.283; Toroslu/Feyzioğlu, s.264; Zekiye Özen İnci, Bir Koruma Tedbiri Olarak Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama, Seçkin Yayınları, Ankara, 2014. 109 Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 12.04.2011 tarihli ve E.2011/1-51, K.2011/42 sa- yılı kararı, Anayasa Mahkemesi İkinci Bölüm, Korcan Pulatsü Başvurusu, B. No: 2012/726, 02.07.2013. 110 Abdullah Batuhan Baytaz, “Hükme Bağlı Tutukluluk”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi , 2018, C. 6, S.2, s. 133-153; Balo, s.37-38. 111 Ünver ve Hakeri, s. 358-360. Ünver ve Hakeri, tutuklamanın azami süresinin tes- pitinde kullanılan ilk derece yargılamasının tamamlanması için gerekçeli kararın açıklanması gerektiğini belirtmektedirler. Dolayısıyla hükmün açıklanması ile gerekçeli kararın açıklanması arasında geçen sürede azami tutukluluk süresi işle- meye devam etmektedir (Ünver/Hakeri, s. 359-360). Yine birden fazla suçtan yar- gılanma halinde de azami süre tüm suçlar için tek bir süre olarak hesaplanmalıdır, her bir suç için azami tutukluluk süresi ayrı ayrı hesaplanmamalıdır (Ünver/Ha- keri, s.360, Şahin, s.314-315). 112 Katoğlu, s. 23-24; Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s.955-956; Özbek/Doğan/Bacaksız/ Tepe, s.283; Öztürk/Tezcan/Erdem/Gezer/Kırıt vd. s.313.