Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

426 Çevrimiçi Eğitimde Üniversite Öğrencilerinin Kişisel Verilerinin İşlenmesinin Hukuki Sebepleri 7. İlgili Kişinin Temel Hak ve Özgürlüklerine Zarar Vermemek Kaydıyla, Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Veri İşlenmesinin Zorunlu Olması (m.5/2,f) Kanunda öngörülmüş diğer veri işleme şartlarından farklı ola- rak, bu şart temelinde işleme yapmak, işleme faaliyeti öncesinde daha kapsamlı bir değerlendirme sürecini gerektirmektedir. Öncelikle veri sorumlusunun veri işlemek için meşru menfaatlere sahip olduğunun tespiti, sonra işleme faaliyetinin zorunlu olup olmadığı ve nihayet veri sorumlusunun meşru menfaatleri ile ilgili kişinin temel hak ve özgür- lüklerinin bir denge testine tabi tutulması neticesinde bu işleme şar- tının işleme faaliyeti için yasal zemin oluşturup oluşturmayacağının belirlenmesi gerekmektedir. 37 Üniversiteler bakımından, çevrimiçi eğitim ve sınav uygulamaları sırasında öğrencilerin kişisel verilerinin işlenmesinin bu yasal temelde mümkün olup olmadığını belirlerken, açık rıza alınmaksızın verilerin işlenmesini hukuka uygun hale getiren şartın her bir unsuru bakımın- dan ayrı ayrı değerlendirme yapmak gerekmektedir. Aşağıda bu ko- nudaki değerlendirmelerimize yer verilecektir. a. Veri sorumlusunun meşru menfaatinin bulunması Meşru menfaat kavramının tam olarak neyi ifade ettiğinin belir- siz olması, bu işleme şartıyla ilgili tartışmalara neden olmaktadır. 38 Öncelikle, kişisel verilerin işlenmesi bağlamında veri sorumlusunun menfaati kavramının, amaç kavramıyla ilişkili olduğunu ancak farklı bir anlam ifade ettiğini belirtmek gerekmektedir. Veri sorumlusunun amacı, verilerin işlenmesinin özel sebebini ifade ederken, meşru men- faat veri sorumlusunun işleme faaliyeti neticesinde elde edeceği yarar bulunmadığından, bir hakkın tesisi, kullanılması veya korunması için veri işle- menin zorunlu olması şartı, diğer veri işleme şartlarına nazaran ikincil düzeyde değildir. Burada kast edilen çevrimiçi eğitim uygulamaları sırasında kişisel veri işlenmesine diğer veri işleme şartlarının uygun temel teşkil edeceğidir. 37 Kişisel Verileri Koruma Kurulunun meşru menfaat çerçevesinde veri işlenmesine ilişkin belirlediği kriterler için bkz. Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 25.03.2019 tarihli ve 2019/78 sayılı “Veri sorumlusunun kanuni yükümlülüğünü yerine ge- tirmek için işlediği kişisel verileri meşru menfaat çerçevesinde kullanma talebiy- le Kuruma yapmış olduğu başvuru” hakkındaki karar özeti https://www.kvkk. gov.tr/Icerik/5434/2019-78 38 Dülger, Kişisel Verilerin Korunması, s.413.