Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

433 TBB Dergisi 2021 (155) Fatma ESENYEL HANAZ Üniversitelerin ses ve görüntü verilerini işlemeleri, öğrencilerin başta özel yaşamın gizliliği hakkı olmak üzere kişilik hakkı alanına müdahale teşkil etmektedir. Yetersiz güvenlik tedbirleri veya tedbir- lere rağmen gerçekleşen siber saldırılar neticesinde ses ve görüntü ve- rilerine ilgisiz kimselerin erişilebilmesi ihtimal dahilindedir. Yüz yüze eğitim ortamında tartışılan fikirlerin gelecekte pek bir etkisi olmaya- cakken, bu tartışmalar elektronik ortamda kaydedilerek saklandığında, ilgili kayıtların, öğrenciyken sahip olduğu görüşü yıllar sonra değiş- tiren bir kişi aleyhine, o kişinin kariyer fırsatlarını, toplumsal itibarı- nı olumsuz etkileyecek şekilde kullanılmaları mümkündür. Bir ders sırasında kötü performans sergilemiş veya bir sınav sırasında kopya girişiminde bulunmuş bir öğrenciyle ilgili kayıtların açığa çıkması da benzer olumsuz sonuçlar doğurabilecektir. 53 Örnekleri çoğaltılabilecek olumsuz etkiler yanında, ses ve görüntü verilerinin işlenmesinin öğ- renciler bakımından söz konusu olacak olumlu etkileri de mevcuttur. Öncelikle, eğitim kalitesinin korunması bakımından genel bir fayda söz konusudur. Bunun yanında, ders veya sınav sırasında gerçekleşen ve öğrenci aleyhine olumsuz sonuç doğuran bir olayla ilgili kayıtlar üze- rinde inceleme yapma imkanı, öğrencilerin haksız yere suçlanmış ol- maları veya sözlü sınav uygulamasında hak ettiklerinden düşük bir not almış olmaları durumunda, öğrencilerin menfaatine hizmet edecektir. Dengeleme testi yapılırken, veri sorumlusunun meşru menfaati- nin niteliği de göz önünde bulundurulması gereken hususlardan biri- dir. Bu konuyla ilgili olarak, işleme faaliyetinin amacı ile meşru menfa- atin bir temel haktan veya ticari menfaatten kaynaklanmasının önemli olduğu, ikisinin farklı ağırlıklara sahip olduğu belirtilmektedir. 54 Bu bağlamda, üniversitelerin, başta öğrencilerin eğitim hakkı ile maddi ve manevi varlıklarını geliştirme haklarını teminen, hem bireysel hem toplumsal faydaya yönelik olarak, eğitim-öğretim faaliyetlerini gerek- tiği gibi yürütebilmek için alternatif bir yöntem bulunamadığından zorunluluk çerçevesinde öğrencilerin ses ve görüntü verilerini işleye- cekleri göz önünde bulundurulmalıdır. 53 Salameh, “ Is Online Exam Surveillance during COVID-19 Lawful, Effective & De- sirable?”. 54 Article 29 Data Protection Working Party Opinion 06/2014 on the notion of legi- timate interests of the data controller under Article 7 of Directive 95/46/EC, s.36; Kamara/De Hert, s.14.