Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

436 Çevrimiçi Eğitimde Üniversite Öğrencilerinin Kişisel Verilerinin İşlenmesinin Hukuki Sebepleri Çevrimiçi sınavlarda durum biraz daha karmaşıktır. Yüz yüze ya- pılan sınavlarda, öğrencilerin seyreltilerek sınav salonlarına alınması ve gözetmenler eşliğinde sınavın yürütülmesi sağlanırken, çevrimiçi sınavlarda sıklıkla görüntü verilerinin işlenmesi yöntemine başvurul- makta, genellikle canlı çevrimiçi gözetmenlik veya gözetmenlik ya- zılımlarının kullanıldığı otomatik çevrimiçi gözetmenlik marifetiyle öğrencilerin kimliğinin belirlenmesi ile sınav güvenlik ve disiplinin sağlanması söz konusu olabilmektedir. 61 Türkiye’deki üniversiteler ta- rafından da bu yöntemlere başvurulmuştur. Canlı çevrimiçi gözetmenlik, öğrencinin bilgisayarının web ka- merasını, etrafı izleyen cep telefonu kamerasını kurması ve sınav sı- rasında bilgisayarının ekranını canlı gözetmenle paylaşması şeklinde uygulanmaktadır. 62 Basına ayna yöntemi olarak adlandırılan başka bir canlı çevrimiçi gözetmenlik uygulamasında ise tek kamera kullanıl- mış, üniversite tarafından öğrencilere gönderilen ayna, ikinci kamera- nın işlevini yerine getirmiştir. Ayna yönteminde, öğrencilerin sınav es- nasında ekranı görecek şekilde aynayı sabitlemesi ve bu suretle ekran hareketleri ile öğrenci hareketlerinin gözetmen tarafından izlenmesi sağlanmıştır. 63 Bu uygulamalarda, yukarıda da değinildiği gibi, özel nitelikli kişisel verilerin işlenme olasılığı mevcut olup, öğrencilerin özel yaşamının ihlali olasılığı da yüksektir. Otomatik çevrimiçi gözetmenlik uygulamaları sırasında biyo- metrik veriler işlendiğinden, bu denetim türü öğrencilerin gizliliği 61 Çevrimiçi sınav gözetimi, üç farklı şekilde yapılabilmektedir. Çevrimiçi sınavın, kameralar vasıtasıyla bir insan tarafından eş zamanlı gözetiminin yapılması, gö- rüntü ve dijital kayıtların sonradan kontrol edilmesi ve otomatik çevrimiçi gö- zetmenlik olarak da anılan çevrimiçi yazılım programları tarafından gözetlenme- si. Otomatik çevrimiçi gözetmenlik uygulamasında, tespit edilen usulsüzlükler program tarafından sınav merkezine iletilmektedir. Rosalie Salameh, “ Is Online Exam Surveillance during COVID-19 Lawful, Effective & Desirable?” 62 https://proctorexam.com/what-will-change-in-online-proctoring-with-gdpr/ (Erişim tarihi: 03.10.2020); https://www.habermahali.com/eru-ogrencilerinden- sinavlarda-kamera-zorunlulugu-isyani/1801/ (Erişim tarihi: 02.02.2021); https:// ilerihaber.org/icerik/isik-universitesi-ogrencileri-cift-kamera-sistemi-ogrenci- dusmani-bir-sistem-113144.html (Erişim tarihi: 03.10.2020); https://www.gazete- duvar.com.tr/gundem/2020/05/23/kocaeli-universitesinde-online-sinava-cift- kamera-sarti (Erişim tarihi: 03.10.2020) 63 https://tr.sputniknews.com/turkiye/202012191043432755-uzaktan-sinavda- kopyaya-karsi-aynali-onlem/ (Erişim tarihi: 02.02.2021); https://www.milliyet . com.tr/gundem/online-sinavda-ust-duzey-onlem-tum-odayi-6404617 (Erişim tarihi: 02.02.2021)