Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

443 TBB Dergisi 2021 (155) Fatma ESENYEL HANAZ re alternatifler sunarak seçenek oluşturması mümkün olmakla birlik- te, bu seçeneklerin pandemi sürecinde kullanılabilir olması, seyahat koşullarının kısıtlılığı, pandemi sürecinin belirsizliği gibi nedenlerle, büyük olasılıkla pek mümkün olamayacaktır. Öğrencilerin verilerinin rıza temelinde işlenmesi tartışılırken, bu gerçeğin de göz önünde bu- lundurulması yararlı olacaktır. (2) Rızanın Bilgilendirilmeye Dayanması Kişisel verilerin hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun şekilde işlenmesi ve veri işleme faaliyetinin şeffaflaştırılması bakımından, rı- zanın bilgilendirmeye dayanması zorunludur. Açık rızası alınmadan önce, ilgili kişinin neye rıza göstereceğini anlayarak bu konuda bilinçli karar verebilmesi için veri sorumlusu tarafından aydınlatılması gerek- mektedir. Kanun, rızanın bilgilendirmeye dayandığının kabulü için ilgili kişiye verilmesi gereken bilginin asgari kapsamını, 81 veri sorum- lusunun aydınlatma yükümlülüğüne ilişkin 10. maddesi ile belirlemiş- tir. 82 Buna göre, ilgili kişinin veri sorumlusunun ve varsa temsilcisinin kimliği, kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği, işlenen kişisel veri- lerin kimlere ve hangi amaçla aktarılabileceği, kişisel veri toplamanın yöntemi ve hukuki sebebi hususlarında aydınlatılmalıdır. Ayrıca, il- gili kişinin veri sorumlusuna başvurarak kendisiyle ilgili kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme, kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme, kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, yurt içinde veya yurt dı- şında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme, kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini is- teme, Kanun’da öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerin silin- mesini veya yok edilmesini isteme, düzeltme, silinme veya yok edilme işlemleri yapılmışsa bu işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme, işlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme ve kişisel verilerin kanuna 81 Veri işlemeyi gerektiren koşullara göre, ilgili kişinin veri işleme faaliyeti hakkında bilgi sahibi olup rıza verme konusunda bilinçli karar verebilmesi için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyduğu hallerde, bilgilendirmenin kapsamı genişleyebilecektir. Article 29 Working Party Guidelines on consent under Regulation 2016/679, s.13. 82 Braun, s.24.