Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

35 TBB Dergisi 2021 (155) Recep DOĞAN verildiğini, sanığın suç tarihinde 18 yaşından küçük olması sebebiy- le toplam 20 yıl hapis cezasına çarptırıldığını, kararın Yargıtay’ca 18 Ocak 2010 tarihinde bozulduğunu, ardından Ceza Muhakemesi Kanunu’nda 22.07.2010 tarih ve 6008 sayılı Kanunla yapılan değişiklik uyarınca Ağır Ceza Mahkemesi’nin dosyayı Diyarbakır Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderdiğini, mahkemenin 2 Kasım 2010 tarihin- de sanığın tutuksuz yargılanmasına karar verdiğini, 5 Haziran 2012 tarihinde sanığın toplam 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldığını ve kararın Yargıtay’ca 17 Haziran 2014 tarihinde onaylandığı belirterek, toplam yargılamanın yaklaşık 12 yıl 6 ay sürdüğünü, ilk derece mah- kemesinin kararını vermek için 6 yıldan fazla bir zaman harcadığını ve yargılamanın aşırı uzun sürdüğü ve makul süre koşulunu sağlamadı- ğını tespit ederek, Sözleşme’nin 6. maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiğine karar vermiştir. 123 III- MAKUL SÜREYİ AŞAN TUTUKLULUK HALLERİNDE AİHM’İN İNCELEME YETKİSİNİN KAPSAMI AİHM tutukluluğun makul olup olmadığını, tutuklamanın meşru bir amacın izlenerek yapılıp yapılmadığını, tutukluğa itirazın ivedi- likle sonuçlandırılıp sonuçlandırılmadığını denetlerken, önüne gelen davada Sözleşme’nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ve dördüncü fıkrasında belirlenen koşulların yerine getirilip getirilme- diğini incelemekle yetinmektedir. Bu bağlamda, AİHM’nin kendisine sunulan delilleri değerlendirmek için daha iyi bir konumda bulunan ulusal mahkemelerin olaylarla ilgili değerlendirmesini bir kenara bı- rakarak, kendi değerlendirmesini yapması, kural olarak, söz konusu değildir. 124 Mahkeme tarafından sıklıkla belirtildiği üzere, iç hukuku yorumlamak ve uygulamaktan öncelikli olarak sorumlu olan ulusal mahkemelerdir. İç hukuk yorumlanırken ulusal mahkemeler tarafın- dan yapıldığı iddia edilen maddi veya hukuki hataları ele almak için AİHM sınırlı bir yetkisinin olduğunu kabul etmektedir. 125 Buna göre, 123 Girişen/Türkiye, § 65-68. 124 Ayşe Yüksel ve Diğerleri/Türkiye, § 53; Levent Ersöz/Türkiye, § 50; Çetin Do- ğan/Türkiye, § 80; İrfan Güzel/ Türkiye, § 44; Murray v. The United Kingdom, § 66; Mergen ve diğerleri/Türkiye, § 48; Şahin Alpay/Türkiye, § 105; Mehmet Hasan Altan/Türkiye, § 126; Alparslan Altan/Türkiye, § 128; Hakim Aydın/Tür- kiye, § 34; Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), § 163; Kavala/Türkiye, §134. 125 Alparslan Altan/Türkiye, § 110; Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2), § 147.