Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

462 AB Hukukunda Mülteci ve Göç Sorunu GİRİŞ AB anlaşmasının 3. madde, 2. fıkrası dış sınırları iltica, göç ve suç- lara karşı uygun önlemlerle korunan ve iç sınırları olmayan özgürlük, güvenlik, adalet alanında AB yurttaşlarına serbest dolaşım sağlama hedefini AB’nin ana hedeflerinden biri olarak dile getirmektedir. Mad- de hükmünde ortaya konulan bu ifade Birlik Hukuku’nun mülteci sorunundaki rolünü, bunun kapsamını, sınırlarını belirlemede esas alınmaktadır. I – Mültecilerin Birlik Hukuku Konusu Teşkil Etmesi AB’nin Çalışma Usulleri Hakkındaki Sözleşme’nin 3.madde, 1.fıkrası mültecilerin AB Hukuku konusu olma nedeninin cevabını vermektedir. Bu cevabın AB’nin AB Anlaşması’nın 3. maddesinde vurgulanan hedefleri dikkate alınmadan değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu hedefler ilk sırada iç pazarın (AB anl. md.3, fık. 3), ekono- mik ve parasal birliğin sağlanması (AB anl. md.3, fık.4) olarak karşımı- za çıkmaktadır. AB’ne öncelikle münhasıran ortak dış ticaret politikası alanında yetki verilmiş olsa da dış ilişkilerde (AB anl. md.3, fık. 5) AB değerlerinin ve çıkarlarının korunması ve desteklenmesi Birlik politi- kası olarak kabul edilmektedir. Mülteci konusunun AB’nin söz konu- su görev alanları ile kurulan ilişkisi sınırları olmayan bir iç pazarın teş- kili düşüncesinin sonucudur. İç pazar sınırları olmayan bir alan olarak tanımlandığı nispette mülteci sorunu supranasyonal bir konu olarak Birlik supranasyonal Hukukunun ve Birlik supranasyonal politikala- rının bir parçasıdır. AB’ye yönelik mülteci akını konusunda AB’nin Çalışma Usulleri Hakkındaki Sözleşme’nin 67. maddesi ve devamında öngörülen supranasyonal yetkiler yeterli olmadığı takdirde ortak dış ve güvenlik politikasının (AB anl. md. 21 vd.) intergovernmental araç- larının bu bağlamda kullanılmasında bir sakınca bulunmamaktadır. AB’nin Çalışma Usulleri Hakkındaki Sözleşme’nin 67. madde, 2. fıkrasının bağlayıcı bir şekilde vatandaşlıktan bağımsız olarak kişilerin iç sınırlarda kontrole tabî olmayacağını öngörmesi mülteciler konusu- nun münferit olarak AB üyesi devletlere ait bir sorun olmadığını kanıt- lamaktadır. Bu nedenle mülteci politikasının Birlik içinde dayanışma olmaksızın üye devletler tarafındanmünferiden yürütülmesi mümkün değildir. İç pazarda sınırlardan geçişte kontrolsüz özgürlük 2015 yılına kadar tartışmasız bir hedef olarak kabul görmüş ve Schengen alanın-