Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

482 Hukuki Pozitivizmin Normatifliği: Feminist Perspektiften Bir İnceleme hukuk literatüründe geleneksel hukuk teorileri, hukuka dair eril teori- ler olarak görülmüştür. Hukuki pozitivizmin temel iddiaları ise, onun kavramsal olarak sınırlılığı ve hukukun nötr bir yapı olduğu iddiasıy- la toplumsal cinsiyet kalıplarını pekiştirmesi yönlerinden feminist hu- kukçuların eleştirilerine konu olmuştur. 9 Bütün “izm”ler gibi elbette feminizmin de tek bir sesi yoktur. Sabit, içeriği ve sınırları belirli bir alan olmayan feminizm, aksine, içerisinde çeşitli “çatışan feminizm- ler” barındırır. Kadın mücadelesi açısından gerekli olan, bunların tümünü göz önüne almak, yeri geldiğinde sentezlemektir. 10 Zira fe- minizm, kadınların cinsiyetleri nedeniyle ayrımcılığa uğramasını en- gelleme ve cinsiyet eşitliğini sağlama yolundaki tüm çabaların adıdır. 11 Kadınların kendilerini gerçekleştirebilmeleri için var olan tüm potan- siyelleri eşitlikçi bir biçimde kullanabilmeleri ve bu süreç aracılığıyla toplumun kendisinin de dönüşümüdür. 12 Kadınların taleplerinin hala güncelliğini koruyor olduğu, ampirik verilere bakılarak net bir biçim- de görülebilir. Birer yurttaşlık hakkı olarak kadın hakları çeşitli pozitif hukuk düzenlemeleriyle büyük ölçüde sağlanmış olan ülkelerde dahi kadınlar, açıkça ayrımcılığa maruz kalmaktadırlar. Bu çelişki görüldü- ğünde, feminist proje kaçınılmaz hale gelmektedir. 13 “Akademik olan” ile “politik olan” arasında keskin ayrımlar olma- dığı gibi, feminist politika ile teori de birbirinden ayrı şeyler değildir. 14 Feminist teori, bir toplumsal hareket olarak feminizmden hiçbir zaman ayrı değildir. Hareketin olmadığı bir ortamda feminist teorinin hiçbir içeriği olamayacağı gibi, çeşitli yön ve biçimleriyle feminist hareket de her zaman teoriyle iç içedir. Zira teori üretme işinin kendisi, yalnızca akademiyle sınırlı değildir. Ne zaman bir olanak tahayyül edilse, kolek- tif bir özdüşünüm yapılsa, değerler, öncelikler ve dil üzerine bir tartışma doğsa, bir teori ortaya çıkar. Temel meseleler üzerinde birbiriyle çatışan Hart Publishing, Oxford 1998, s. 4, 5. 9 Hilaire Barnett, Sourcebook on Feminist Jurisprudence, Cavendish Publishing Limited, London 1997, s. 301. 10 Linda Nicholson, “Giriş”, Çatışan Feminizmler: Felsefi Fikir Alışverişi, Çev. Feri- de Evren Sezer, Metis Yayınları, İstanbul 2017, s. 10-17. 11 Herta Nagl-Docekal, “Feminist Felsefenin Geleceği”, Cogito, S. 58, 2009, s. 219. 12 Dicle Koğacıoğlu, “Gelenek Söylemleri ve İktidarın Doğallaşması: Namus Cina- yetleri Örneği”, Cogito, S. 58, 2009, s. 376. 13 Nagl-Docekal, s. 220. 14 Alev Özkazanç, Cinsellik, Şiddet ve Hukuk: Feminist Yazılar, Dipnot Yayınları, Ankara 2019, s. 11.