Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

484 Hukuki Pozitivizmin Normatifliği: Feminist Perspektiften Bir İnceleme kek kategorilerini ifade eder. 18 Toplumsal cinsiyet hiyerarşisi, kadını “erkek olmayan”a indirgeyerek kadının ele alınışını cinsiyet farklılı- ğıyla sınırlar. 19 Başlarda “cinsiyet” kavramı ile karşıtlık ilişkisi içinde tanımlanan, fakat feministlerin yeni bir anlam yükleyerek kullanıma soktukları “toplumsal cinsiyet” kavramı, 1970’li yıllardan günümüze kadar merkezi önemini korumuştur. 20 Bu yıllarda iktidar ve eşitsizlik temaları etrafında geniş bir entelektüel alanın yeniden şekillenmesi söz konusudur. Burada itici güç, büyük ölçüde akademikleşmiş olan teori ile radikal politika arasında yeniden bir bağlantı kurulmasıdır. Cinsel özgürleşme hareketleri, yeni bir teorisyen kuşağın temel konu- larını tanımlamıştır. Böylelikle teori, toplumsal cinsiyeti barındıran ilişkilerin nasıl ve ne ölçüde dönüştürülebilecekleri sorunu üzerinde yoğunlaşarak, stratejik bir teori biçimine de bürünmüştür. 21 Kadınla- rın toplum içindeki rollerinin ve haklarının genişlemesini engelleyen şeylerin doğa, biyoloji ya da psikolojiden ziyade gelenek görenekler ya da belirli düşünce kalıpları olduğunu görmek, pek de zor olmasa gerektir. Bu bakımdan feminist kuramcılar, toplumsal cinsiyete ilişkin geleneksel ideolojilerle mücadele ederken, kadınların erkeklere göre doğuştan daha aşağı konumda bulundukları ya da irrasyonel varlıklar oldukları türünden iddiaların üstesinden gelmek için oldukça büyük bir çaba göstermişlerdir. 22 Cinsiyet eşitsizliğine karşı mücadele eden kadınlardan öğrenile- cek belki de ilk ders, bu eşitsiz sistemin doğal, tanrısal veya biyolojik kökenli olduğunun reddedilmesi, kadınlık ve erkekliğin toplumsal iktidar ilişkileri yoluyla kurulduğunun vurgulanmasıdır. Toplumsal cinsiyetin bilim alanında açığa çıkarılması ise, kadınların bilim alanın- dan dışlanmış oldukları gerçeğini ve yine kadınların bilime katkılarını gün yüzüne çıkarmakla yetinmeyecek, esasen bütün bir bilimsel bilgi alanının nasıl cinsiyetlendirilmiş olduğunu ortaya koymayı gerektire- 18 Gülnur Acar Savran, Feminizm Yazıları: Kuramdan Politikaya, Dipnot Yayınları, Ankara 2018, s. 114. 19 Drucilla Cornell, “Etik Feminizm Nedir?”, Çatışan Feminizmler: Felsefi Fikir Alış- verişi, Çev. Feride Evren Sezer, Metis Yayınları, İstanbul 2017, s. 86. 20 Alev Özkazanç, “Bilim ve Toplumsal Cinsiyet”, II. Kadın Hekimlik ve Kadın Sağ- lığı Kongresi: Kadını Görmeyen Bilim ve Sağlık Politikaları, 20-23 Mayıs 2010, Kongre Kitabı, s. 16. 21 R. W. Connell, Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Çev. Cem Soydemir, Ayrıntı Yayın- ları, İstanbul 2016, s. 59. 22 Tina Chanter, Toplumsal Cinsiyet, Fol Yay., Ankara, 2019, s. 21.