Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

489 TBB Dergisi 2021 (155) Elif Can ÇALICI Kadınların hukuktaki ve hayattaki tanımlanışları, kadınlara ait değil- dir. Hem hukuk normlarında hem de onların uygulanışında kadınlar, kendilerini gördükleri gerçek biçimiyle kadın değillerdir. Bu alanlarda kadınları yine kadınların bakış açısından görmek mümkün değildir. 41 Arka planında bir yandan Aydınlanma süreci ve sanayileşmenin, bir yandan da ataerkilliğin modern/kapitalist biçimine bürünmesinin bulunduğu tarihsel süreçte yeni bir kadınlık normu oluşturulmuştur. Modern/kapitalist ataerkil yapıya özgü cinsiyetçi iş bölümünde ka- dın emeği görünmeyen ve karşılıksız bir emek olup, biyolojik bir süreç olarak kurulmaktadır. Bu düzende söylemsel, ideolojik ve hukuksal düzlemlerde eşit yurttaşlığa ve eşit haklara işaret eden bir paradigma hakimdir. Fakat bu söylemin ardında kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizlik ve egemenlik ilişkisi, bu sefer eşit haklara dayalı bir hukuk- sal düzenleme çerçevesinde devam eder. 42 Hukuk, kadınları birer hu- kuk öznesi olarak kurarken, bunu onları koruma saikiyle yapar. Bu sebeple de hukukun adaletsizliğine karşı yine hukukun kendisinden adalet talep etmek, mağdurun mağduriyete mahkûm edilmesiyle, ko- ruma niyetiyle daha çok hapsedilmesiyle sonuçlanır. Hukukun ilgisi- nin suçludan mağdura kayması ve böylece mağdurun suça yol açacak özelliklerini araştıran Viktimoloji gibi bir alanı icat etmiş olması bile, eril hukukun aslında faili değil mağduru hapsettiğinin bir temsilidir. Şiddeti engellemektense şiddete maruz bırakılanı kısıtlamayı seçen hukuk, koşullar ne olursa olsun mağdurun suçunu sabitler: Mağdur tahrik etmiştir, temkinsizdir, en iyi ihtimalle dikkatsizdir ve bu sebep- le de başına gelenlerden sorumludur. Hukuk, “su testisi su yolunda kırılır” söylemi üzerinden sorunu mağdurun korunamaması olarak belirler. Hukuki mücadelenin kadının güçlenmesine fayda sağlayaca- ğını savunan düşünürler ise kadınları çok daha kırılgan varlıklar ola- rak resmetmektedir. 43 Nicola Lacey’e göre yakın zamanlarda Sosyo-Hukuki Çalışma- lar, Eleştirel Hukuk Çalışmaları gibi birçok önemli düşünsel hareket, su Dergisi , S. 4, 2015, s. 122. 41 Catharine MacKinnon, Feminism Unmodified: Discourses on Life and Law, Har- vard University Press, 1987, s. 71. 42 Savran, s. 123. 43 Toros Güneş Esgün, “Mağduru Korumak”, Amargi Feminist Dergi , S. 34, 2014, s. 20, 21.