Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

43 TBB Dergisi 2021 (155) Recep DOĞAN Görüldüğü üzere AİHM’in bu kararları Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvurularda başvuranın tahliye edilmesinin halen mümkün olduğu, bu nedenle hâlihazırda iç hukukta tüketilmesi gere- ken etkili bir başvuru imkânının bulunduğu varsayımına dayanmak- tadır. Bununla beraber yukarda açıklandığı üzere, tutukluk süresinin makul süreyi aştığı konusunda yapılacak bireysel başvurularda tutuk- luluğa ilişkin gecikmiş bir yargı denetiminin etkili olamayacağını belir- ten 152 Mahkeme’nin, özelikle Kavala kararında Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruların etkililiğinden şüphe duymaya başladığı açıkça anlaşılmaktadır. Enis Berberoğlu hakkında verilen hak ihlali kararı- nın 153 yerel mahkemece ve ardından istinaf mahkemesince uzun süre uygulanmadığı ve tahliyenin Anayasa Mahkemesi’nce verilen ikinci bir ihlal kararı 154 sonrasında gerçekleştiği göz önüne alındığında, uygu- lamanın bu yönde sürdürülmesi halinde AİHM’ye bu yönde yapılacak yeni başvuruların AİHM’nin şüphesinin artmasına neden olması, Ana- yasa Mahkemesi’nin bireysel başvurularda verdiği ihlal ve salıverme kararının etkili olmadığına, beklenen sonucu sağlamadığına, dolayısıy- la tüketilmesine gerek olmadığına karar vermesi ihtimal dâhilindedir. Bununla beraber 6216 sayılı Kanun’un 49. maddesinde Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak bireysel başvurularda başvuruların sonuç- landırılması için azami bir süre öngörülmemiştir. Her ne kadar 49. maddenin beşinci fıkrasında Anayasa Mahkemesi’nin ilgili bölümü- nün “esas incelemesi aşamasında, başvurucunun temel haklarının korunması için zorunlu gördüğü tedbirlere resen veya başvurucunun talebi üzerine karar verebileceği ve tedbire karar verilmesi hâlinde, esas hakkındaki kararın en geç altı ay içinde” verilmesi gerektiği hü- küm altına alınmış ise de ilk tedbir kararının en geç ne zaman alınması gerektiği konusunda da azami bir süre öngörülmemiştir. Dolayısıyla temel hak ihlallerine ilişkin başvuruların sonuçlandırılması gereken azami süreye dair bir hükmün söz konusu maddeye eklenmesi gerek- lidir. Aksi takdirde AİHS’nin 5. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan tutukluğa itirazın ivedilikle sonuçlandırılması hükmünün gerek- lerinin karşılanması mümkün olmayacaktır. 152 Shcherbina v. Russia, § 62; Kavala /Türkiye, § 177. 153 Kadri Enis Berberoğlu (2) [GK], B. No: 2018/30030, 17.09.2020, Resmî Gazete tarih ve sayısı 09.10.2020 – 31269 154 Kadri Enis Berberoğlu (3) [GK], B. No: 2020/32949, 21.01.2021, Resmî Gazete tarih ve sayısı 03.02.2021 – 31384.