Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

60 2017 Anayasa Değişikliğinin Demokratik Nitelik Sorunu mesi ve karşılıklı sözleşme aracılığıyla 30 neticelenmesidir. Ancak bu şe- kilde gerçek anlamda potestas in populos , yani halka dayanan iktidarın bir manası olabilir ve hukukun otonomisi 31 gerçekleşir. Demokratik sü- reçlerden ve hukukun iktidarından –çünkü bir iktidarı ancak bir diğer iktidar durdurabilir- 32 çıkan bir anayasa meşru kabul görür. 3. Demokrasi Nedir? Demokrasinin ne olduğu sorusu hususunda etimolojik kökenin- den yola çıkarak bazı çıkarımlarda bulunalım. Buna göre, demokrasi (demokratia) halk anlamına gelen demos (the people) ile iktidar anla- mına gelen kratos bileşenlerinin bir araya gelmesiyle oluşur ve “halkın iktidarı” anlamına gelir. Peki, halk bu iktidarını nasıl kullanacaktır? Çünkü bizim konumuz açısından üzerinde durmamız gereken temel mesele budur. İlk bakışta demokrasinin çoğunluğun iradesinin bir tecellisi olduğu söylenebilecektir. Fakat bu yaklaşım toplumsal ve siyasal farklılaşma- ya terstir. Çünkü toplum homojen olmayan, izafi anlam dünyalarına sahip parçalardan oluşmaktadır. Dolayısıyla demokrasinin çoğunluğa indirgemeci yaklaşımı sosyal ve siyasal çıkar ve tercihleri bir açmaza sokmaktadır. Kaldı ki gelinen noktada siyasal tecrübe göstermektedir ki çoğunluk da yanılabilmektedir. Zira bir şeyin çok olması her zaman hak olması anlamına gelmez. Öyleyse demokrasinin indirgemeci yak- laşımı siyasal olarak hata içerir. Şu halde demokrasi bir oylama kuralı oyununun ötesinde bir anlama işaret etmektedir. Pejoratif anlamda çoğunluk kuralı bir şeyler yapmaya iktidarı olan halkın iradesinin mitoslaştırılmasıdır. Çoğunluk kuralı bu yönüyle de- mokrasinin ilkesel değerini aşağıya çekmektedir. Oysa ki demokrasi kökeninde oluşumuyla ve karar alma mekanizmasıyla kümülatif bir organı ortaya koyar. Böyle olmakla esas sorun bir ya da birkaç kişinin bir şeyler yapmaya muktedir olup olmaması değildir, tersine bu bir kişi ya da birkaç kişinin yönetim aygıtını kontrol edip edememe yetisi ile ilgilidir. 33 Oluşumu ve karar alma mekanizmasıyla kolektif bir or- 30 Ayrıca bkz. Arendt, a.g.e., s. 226-232. 31 Christian Volk, “From Nomos to Lex: Hannah Arendt on Law, Politics, and Or- der”, Leiden Journal of International Law , C. 23, S. 4, 2010, s. 773. 32 Arendt, a.g.e., s. 201. 33 Ozan Ergül, “Türkiye’de Demokratik Sürecin Güçlendirilmesi İçin Anayasa Deği- şim Beklentileri”, Anayasa Yapımı ve Anayasal Değişim, Ed. Ozan Ergül, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2010, s. 292-293.