Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

74 2017 Anayasa Değişikliğinin Demokratik Nitelik Sorunu niyeti terk etmelidir. Her şeyden önce yeni Anayasa insan haklarına dayanmalıdır, bireyi ve onun haklarını esas almalıdır, eser olarak bir devlet kültünün dizaynından ibaret olmamalıdır, toplumsal çeşitliliği bir tehlike değil bir zenginlik olarak görmelidir. Sonuç olarak anaya- sal demokrasinin tüm kurumları ve ilkeleri bu anayasada yer almalı- dır. Bu da ancak kapsayıcı ve katılımcı bir anayasa yapım yöntemi ile mümkün gözükmektedir. Öte yandan, Venedik Komisyonu’nun da mükerreren ifade etti- ği üzere “ demokratik bir Anayasa yapım sürecinin temel şartları, çoğulcu görüşlere imkân tanıyan koşulların ve yeterli zaman dilimlerinin oluşması, şeffaflık, açıklık ve kapsayıcılık ve ayrıca tartışmalı konuların usullere uygun şekilde müzakere edilebilmesidir.” Yeni ve iyi bir Anayasa, toplum içinde mümkün olabilecek en geniş görüş birliği esas alınarak kabul edilmeli ve […] “demokratik standartlarla aynı doğrultuda ve toplumun tamamı tara- fından kabul gören, daimi bir metnin kabul edilmesindeki en önemli ön koşul, muhtelif siyasal erkleri, sivil toplum kuruluşları ile sivil dernekleri, akademik çevreyi ve basını da içine alan geniş ve sağlam temelli bir müzakerenin gerçek- leşmesidir. Çok katı zaman kısıtlamalarından kaçınılmalı ve yeni Anayasanın kabulüne ilişkin takvim, müzakerede kaydedilen ilerlemelere uygun olmalı- dır.” Müzakerelerin kamuya açık ve özgür yapılabilmesi için “ buna ola- nak sağlayan bir ortamda” yapılmaları gereklidir. “Ayrıca halk oylamasına başvurulacaksa halk oylamasının uygun olarak icra edilmesi , açıklık ve şef- faflığın sağlanması ve seçmenlere açık ve kesin alternatifler sunulması büyük önem arz etmektedir.” 64 Sonuç olarak anayasa çeşitli iktidar formaları arasında yetki den- gelenmesinin bir sonucudur. Dolayısıyla eğer bir erke herhangi bir yetki veriliyorsa diğer erklere de bu yetkiyi dengeleyici ve denetle- yici bir yetki ile donatılmalıdır. Bir diğer ifade ile kurumsal yetki di- zisi bir organa ne kadar yoğun bir şekilde bahşediliyorsa aynı şekil- de denetim mekanizmalarının da buna paralel olarak katılaştırılması gerekmektedir. Karşılaştırmalı anayasa hukukunda denge ve denetim mekanizması ancak bu şekilde kurgulandığında anayasal anlamda bir 64 Venedik Komisyonu, “Son Dönemde Çıkarılan Kanun Hükmünde Kararname- lerde Yer Alan Medya Özgürlüğüne İlişkin Tedbirler Hakkında Görüş”, Venedik 10-11 Mart 2017.