Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

83 TBB Dergisi 2021 (155) Doğan ŞENYÜZ / Recep KAPLAN Bununla birlikte devlet organları tarafından uygulanacak koruma standardı konusunda anayasal hükümler asgari eşik niteliğindedir. Devlet organları işlem ve uygulamalarında bu asgari eşiğin altına düş- memek zorundadır. Ancak şartları oluşmuşsa bu asgari eşiğin üzerine çıkmalarında anayasal bakımdan bir sorun olmadığı gibi Anayasa dı- şındaki normlar daha yüksek bir standart öngörmüşse idare makam- ları ve derece mahkemeleri Anayasa’yı değil bu standardı uygulamak durumundadırlar. Anayasa’dan daha düşük bir koruma öngören kanun hükümleri ise derece mahkemelerince -kendiliğinden- Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle uygulanmaz konuma getirilemez. Böyle bir sorunun or- taya çıkması halinde yine Anayasa’nın öngördüğü çözüm yolları işle- tilmek durumundadır. Öte yandan müdahaleye elverişli temel hak ve özgürlüklere yapı- lacak müdahaleler de Anayasa’da öngörülen sınırlama rejimine uygun olmak durumundadır. Bu bağlamda bireylerin anayasal haklarına yö- nelik olarak kamu makamlarınca yapılan tasarruflar anayasal güven- celere aykırı olmamalıdır. Daha önce de vurgulandığı üzere kamu makamları düzenleme ve uygulamalarında Anayasa’da öngörülen güvencelerin altında bir tasarrufta bulunmayacakken doğal olarak ilgililere Anayasa’daki gü- vencelerden daha üst bir güvence sağlayabilirler. Bir başka ifadeyle temel haklara ilişkin anayasal hükümler kamu makamlarınca aşılama- yacak sınırları gösterir. Kamu makamları bireylere Anayasa tarafın- dan sağlanan güvencelerden daha yüksek güvenceler sunan işlem ve uygulamaları ise ilgili diğer mevzuatın imkan vermesi halinde pekala yapabilirler. Yani kamu makamları anayasal güvencelerin gerisine dü- şemezler ancak ötesine geçebilirler. Kamu makamlarının Anayasa’nın ilgili maddelerinde öngörü- len güvencelere aykırı işlem yapması ancak Anayasa’nın 15. madde- si uyarınca savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde mümkündür. Anayasa’nın anılan hükmü uyarınca savaş, seferberlik veya olağanüs- tü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edil- memek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyet- lerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilir. An-