Türkiye Barolar Birliği Dergisi 155.Sayı

84 Temel Haklara İlişkin Anayasal Güvencelerin Vergi Hukukundaki Güvenceleri Daraltıcı ... cak bu durumlarda da, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meyda- na gelen ölümler dışında, kişinin yaşama hakkına, maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez, suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. Bu bağlamda savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde dahi kamu makamlarınca askıya alınamayacak ya da müdahale edilemeye- cek bazı temel hak ve hürriyetler söz konusudur. Bu bağlamda Anaya- sa bireylerin temel hak ve hürriyetlerini -asgari düzeyde de olsa- kamu makamlarının keyfi müdahalelerine karşı koruyan en önemli hukuki enstrüman konumundadır. B. BİREYSEL BAŞVURU YARGILAMASININ MAHİYETİ: ANAYASAL ASGARİ GÜVENCELERE UYGUNLUK DENETİMİ Bireylerin temel hak ve özgürlüklerinin kamu makamları tarafın- dan ihlal edildiği iddiasıyla olağan kanun yollarını tükettikten sonra başvuru yapabildikleri ve mahiyeti itibarıyla bir “ insan hakları yargıla- ması ” olduğu kabul edilen 3 bireysel başvuru yolunda AYM kamu ma- kamlarının işlem ve eylemlerinin Anayasal haklara ilişkin güvencelere uygunluğunu denetlemektedir. Bu bağlamda kamu makamlarınca tesis edilen işlemlerin ya da yapılan eylemlerin Anayasa dışındaki mevzuata uygunluğu ya da aykırılığı kural olarak AYM denetimi dışındadır ve AYM tarafından varılacak sonuç bakımından belirleyici bir öneme sahip değildir. Bu anlamda her somut olayın kendi koşullarında ve inceleme konusu olan temel hakka ilişkin anayasal hükümlerin içeriği de gözetilmek kaydıyla kanunlara aykırı olan bir işlem anayasal hakların ihlalini teş- kil etmeyebileceği gibi kanunlara uygun bir işlem de anılan hakların ihlaline yol açabilir. 3 Bu yöndeki bazı görüşler için bkz. Burak Gemalmaz, Bireysel Başvuru Usuluyle İlgili Anayasa Mahkemesi İçtüzük Değişiklikleri, 2014, https://burakgemalmaz. com/2014/03/17/bireysel-basvuru-usuluyle-ilgili-anayasa-mahkemesi-ictuzuk- degisiklikleri/, 16.8.2020; Tolga Şirin, “Takdir Marjı Doktrini ve Türkiye Anayasa Mahkemesi Açısından Anlamı”, Anayasa Hukuku Dergisi , 2013, Cilt: 2, Sayı: 4, s. 391.