Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

91 TBB Dergisi 2021 (156) Mahmut Fevzi ÖZLÜER İnsan, piyasa toplumunda, hala hayvan değildir; ama doğa duru- munun sınırında ve piyasa içinde emek gücünü satarak özgürleşen bir hayvansıdır. Bu metamorfoz, insanın hem türsel yarılmasının hem de toplumsallığından, zamanından (geçmiş ve geleceğinden) da kopartı- larak kendini yönetme kabiliyetine yabancılaşmasının fitilini alevlen- dirir. 7 Kapitalist toplumsallaşmada, piyasanın içinde ve doğa durumu- nun sınırında kendine düşmanlaştırılan insan, türdeşleştirilerek meta ilişkilerinde dolayımlanır. Piyasa toplumunda, siyasal olanı, yönetme erkini, bu anlamda da türü-insanı, sermaye sınıfı temsil eder. Ekonomik alanda yer alan emekçilerse, doğa durumuna gönde- rilmeye (düşmanlaştırılarak) hem razı edilmiş hem de zorunda bıra- kılmış hayvansıdır. Bu türün tarihsel ve biyolojik metabolik yarığı, bir yanıyla devlete boyun eğmeyi, kamu düzeninin sağlanması için zorunluluğu ve imkânı diğer yandan da doğa durumunu bir arada barındırır. Modern devletin ortaya çıkması ile kapitalist toplumsallaş- manın eş anlı geliştiğini kabul ederek, Hobbes’un devlet ve doğa ba- ğıntısı temelinde, emekçilerin tarihsel olarak hayvansılaştırıldığını ve sermayeninse insan türünü temsil eden bir dolayıma geçildiğine dair iddiamızı açabiliriz. 1.1. Yabancılaşmış Türcülük ve Emekçilerin Hayvansı Kılınması Piyasaya-doğa durumuna gönderilen emekçilerin, siyasal alanla kurabileceği sözleşmeyi ve doğa durumunun kurallarını piyasa ilişki- leri belirler. Bu anlamda, Hobbes’un ‘hayvanlarla sözleşme yapama- yız, çünkü bizim söylediklerimizi anlamazlar’ önermesi 8 üzerinde du- rulmayı hak eder. Hobbes’un, insanın doğa durumundan yola çıkarak oluşturduğu siyaset kuramı da, kendi hayatını korumak isteyen insa- nın, kendi gücünü dilediği gibi kullanmak ve kendi aklı ile bu amaca en uygun yöntem olarak kabul ettiği her şeyi yapma hakkı olarak doğa hakkını kabul eder. 9 Hobbes’a göre insan, barışı ve kendini korumak Belge Yayınları, İstanbul, 2003, s.195 vd. 7 John Bellamy Foster, Marx’ın Ekolojisi, Materyalizm ve Doğa, Çeviren: Ercüment Özkaya, Epos Yayınları, 2001, s.94 vd. 8 Thomas Hobbes, Leviathan, s. 102. 9 Age, s. 103.