Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

92 Ekolojik Krizin Yeniden Üretiminde Hukuk istiyorsa herşey üzerindeki hakkını bırakmalı ve başkalarına ve kendi- ne karşı ancak onlara tanıyacağı kadar özgürlükle yetinmelidir; bunun için de insanlar yaptıkları ahitleri yerine getirmelidir ve bu manada toplumsal insanın bir zor aygıtına yani devlete ihtiyacı vardır 10 . Hobbes, doğa durumundan çıkan insanın, biyolojik bir doğa ya- sasına tabi olmadığını, sözleşme ile kurulmuş rasyonel, evrensel bir yasaya tabi olduğunu vurgular. 11 Hobbes, insanların hayvanlar gibi oldukları için bir despota ihtiyaç duyduklarını öne sürdükten sonra; insanları ortak korku içinde tutacak ve onları, ceza tehdidiyle ahitleri- ni ifa etmeye zorlayacak bir kılıç gücüne, kişisel güvenliği koruyacak bir güce işaret eder. 12 Hobbes’un, Leviathan adıyla takdim ettiği bu politik beden, insanları ortak korku etrafında örgütleyip türdeşleştir- diği ölçüde, onları doğa durumunda yaşatır. 13 Ergün’ün haklılıkla ifa- de ettiği üzere “Hobbes Leviathan ile hem nüfusu, hem toprağı hem de tekil bireylerin biyolojik varlığını ve iradelerinin tabiyetini anlatır. Leviathan’ın politik bedeni, aynı zamanda kolonyal, teritoryal ve biyolojik bir bedendir.” 14 Ölümlü bir makine olarak tasvir edilen Leviathan, bir hukuksal birliği temsil ettiği kadar, onu oluşturan güç, egemenlik altına alınan doğanın ve sömürgelerdeki emeğin toplamıdır. Kapitalizmde, piyasa olarak doğa durumunun yeniden icadında, emekçilerle maddi yaşamın devamı hakkında yapılacak bir anlaşma- dan bu anlamda bahsetmek mümkün değildir. Onların emek gücü olarak hayvansı 15 kılınması süreci, insanın siyasal alandan kovulması sürecidir. Tam da bu nedenle sermaye birikimi, bir yandan insanın tür olarak parçalanmasını ve emekçilerin kendi yaşamlarına ve kendileri- ni yönetme bilgisine düşmanlaştırılmasını, siyasal sistem tarafından düşman kılınmasını diğer yandan onların Hobbes tarafından işaret 10 Age, s. 96-106. 11 Adnan Güriz, Hukuk Felsefesi, Siyasal Kitabevi, 14. Baskı, 2019, s.182. 12 Thomas Hobbes, Leviathan, s.127. 13 Neocleus da bu konuda, Leviathan’ın bireyleri yuttuğunu ama onları yok etme- diğini ileri sürer. Bakınız, Toros Güneş Ergün, “Thomas Hobbes ve Modern Dev- letin Biyopolitik Kuruluşu”, Biyopolitika Cilt 1 (içinde), Derleyen: Onur Kartal, Notobene Yayınları, Ankara, 2016, s.115. 14 Agm, s.117. 15 Derida’ya göre, Hobbes, devlet öncesi durumda insanı hayvanla, insan toplumu- nu da hayvan sürüsüyle eş görür. Doğa durumunda da Hobbes’a göre, herkesin hayvansı çıplak hayatı kırılgandır: hep şiddetli ölüm korkusu ve tehlikesi vardır ve insan hayatı yalnız, yoksul, kötü, vahşi ve kısa sürer. Agm, s.108.