Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

119 TBB Dergisi 2021 (156) Mahmut Fevzi ÖZLÜER olduğu kadar; sınıfsal çelişkinin belirleyici sınıfların, modern devlet sınırları içinde tarihi mutlaklaştırma ve yaşama el koyma zeminidir. Bu mutlaklaştırma ve el koyma, hukukun yasa formunda mutlak- laştırılmasının, sermaye birikiminin yasa yoluyla maddi zenginliğe el koymasının olmazsa olmaz koşuludur. Hem devletin hem de serma- yenin kendini yeniden üretmesi için zorunlu uğrağıdır. Kamu gücü hakkının en somut biçimi olarak yasa yapma ve ona tabi kılınma, sadece zor görevi görmez aynı zamanda ve daha etkin, sürekli olarak da insa- nın ne olduğunu, tarihsel gücünün anlamını, toplumsallıkla ilişkisini her daim yeniden üreterek birikim krizinin aşılmasının da ana dama- rını oluşturur. Bugün en genel anlamda hukuk olanın devlet hukuku olarak kabul görmesi tam da bu tarihsel gerçeklikle anlamlıdır. 98 Yasa, sermaye sınıflarıyla emekçi sınıflar arasında üretimin yönetimi form- larını yeniden üretirken aynı zamanda emekçilerin tarihsel, zamansal birikimiyle elde ettikleri göreneği de kamu gücünden azade kılar. Bu yeniden üretim formları kendini hukuk olarak, halkın iradesi olarak meşrulaştırır. Egemenin koyduğu kurallar, hem maddi emeğin tarih- sel ve toplumsal dolayımına biçim verir; aynı zamanda da bir sınıfsal çatışma biçimi olarak hukuk, emeğin ve doğanın maddi varlığının üre- tim ve yeniden üretim koşullarını belirler. 99 Hakların yasal temelde inşası gibi toplulukların kuruluşunun “yasal özneliğini oluşturma” hem emek gücünü biçimlendirir hem de “sermayenin yasal özneliğini biçimlendirir.” 100 Tüm insan hakları te- orisinin sınırını çizen kurumlar bu yönüyle ulusal veya uluslararası hukuku, egemenin (devletin) sözü olarak varsayar. Sınıflar arasındaki çelişkinin yasal öznelliğin üretilmesiyle mutlaklaştırılması ve müza- kere edilebilir bir sözleşme düzeyine çekilmesi, hakkın içeriğinin de bir meta dolayımıyla belirlenmesini mümkün kılar. 101 Hak, toplumsal insanın kendini gerçekleştirme zemini olmasına yabancılaşır; değişim değerinin yasal öznelliğine ait bir menfaat biçiminde tarihselleşir. 98 Roger Cotterrell, Hukuk Sosyoloji Giriş, Çeviren: Saim Üye, Pinhan Yayıncılık, İstanbul, 2020, s. 69. 99 Mark Neocleous, Güvenliğin Eleştirisi, Çeviren: Tonguç Ok, NotaBene Yayınları, İstanbul, 2014. 100 Mark Neocleous, Sivil Toplumu Yönetmek Devlet İktidarı Kuramına Doğru, Çe- viren: Bahadır Ahıska, 1. Baskı, NotaBene Yayınları, Ankara, 2013, s. 210. 101 Age, s. 211 vd.