Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

134 Ekolojik Krizin Yeniden Üretiminde Hukuk Toplumsal pratiğe yönelik, emekçilerin hafızasızlaştırılması, meta üretimine- nesneye içkin olan geçmişi yok saymanın, toplumun ortak tasarımının unutkanlığına dönüşmesini de temsil eder. Meta, bugüne ve şimdiye ait kılınır. Varlığı metaya eşitleyen hukuk, varlığı hiç kim- seye ait olmayan şey olarak inşa ettiği gibi, bu şeyi şimdiye ve gele- ceğe dair bir şey olarak da kurgular. Böylece, hukuk, varlığın öznesi toplumsal insanın geçmişle bağlarını bir imgelem düzeyine indirger. Modern “hukuk”, yasa formunda sermayenin sözü ve eylemi olarak ortaya çıkınca, toplumsal praksis ve pratiklerle kurulan huku- kun ürettiği toplumsal ilişkiler üzerinde hegemonya kurmak zorun- da kalmaktadır. Modern yasa, toplumsal pratiklerle üretilen hukuka ait zaman ve mekânı da bu bağlamda dönüştürür. Modern hukukun üzerinde yükseldiği, antroposen ve türcü siyaset, piyasa toplumunun içinde hayvansı kılınan emekçilerin yeniden üretimini ve hakların çit- lenmesini, zamana ve mekâna el koyarak mümkün kıldığı gibi aynı zamanda toplumsal bir pratik olarak adaletin inşasına dair bilgiye de sermaye adına el koymayı mümkün kılmaktadır. Tam da bu koşullar ve hukuki dolayım, ekolojik krizin yeniden üretimini ve sermaye biri- kimini mümkün hale getirmektedir. Kaynakça Kitaplar Acar Savran, Gülnur, Sivil Toplum ve Ötesi – Rousseau, Hegel ve Marx, 2. Baskı, Bel- ge Yayınları, İstanbul, 2003. Agamben Giorgio, Kutsal İnsan, Çeviren: İsmail Türkman, Ayrıntı Yayınları, İstan- bul, 2013 Angus Ian, Antroposenle Yüzleşmek, Fosil Kapitalizmin ve Dünya Sisteminin Krizi, Çeviren: Nuray Onuk, Marx 21 Yayınları, İstanbul, 2021 Aybay Rona, Genel Kamu Hukuku, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2018 Aybay Rona, İnsan Hakları Hukuku, 3. Baskı, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2017 Balibar Etienne, Yurttaşlık, Çeviren: Murat Erşen, Monokl Yayınları, İstanbul, 2016. Bensaid Daniel Mülksüzler, Çeviren: Selim Sezer, Dipnot Yayınları, 2016 Beysan Nazime, Hak Kavramının Hukuk Felsefesi Açısından Analizi, XII Levha Ya- yınları, İstanbul, 2015 Bjornerud Marcia, Yeryüzünün Zamanı, Bir Jeolog Gibi Düşünerek Dünyayı Kurtara- bilir miyiz? Çeviren: Raşit Gürdilek, Metis Yayınları, İstanbul, 2020