Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

166 Temsil Yetkisinin Geri Alınması 1. KAVRAM ve TANIM 1.1. KAVRAM Yürürlükten kalkan BK’nın konuyla ilgili 34.maddesi “Salahiyetin tahdidi ve ref’i” kenar başlığı altında, temsil olunanın “temsil salahi- yetini her zaman tahdit veya refedebilir” ifadelerini kullanmış idi. Bu maddenin aslı olan, kaynak İBK md.34’te ise “sınırlama ve geri alma” “Beschraenkung und Wiederruf” kavramını kullanmıştır. TBK’nın 42.maddesinde “Salahiyetin tahdidi ve ref’i” kavramla- rının yerine, kaynak kanuna uygun olarak “Temsil yetkisinin sınır- lanması ve geri alınması” kavramlarını tercih etmiştir. Maddeye göre “Temsil olunan, hukuki bir işlemden doğan temsil yetkisini her zaman sınır- layabilir veya geri alanabilir.” Aynı konuda vekalet sözleşmesi ile ilgili olarak kullanılan kav- ramlara gelince; eski BK’nın 396. maddesinde “İstifa azil” kenar başlığı altında “ Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir” hükmünde, geri alma kavramı yerine “azil” kavramının kullanıldığını görüyoruz. Bu maddenin aslı kaynak İBK md.404’de ise “azil” kavramının karşılığı olarak, aynen temsil ile ilgili 34.maddedeki gibi, terim birliğine riayet edilmiş “geri alma” (Wiederruf) kavramı; “istifa” kavramının karşılı- ğı olarak ise “Kündigung”(fesih) kavramı kullanılmıştır. İBK md. 404 hükmüne göre “Vekalet taraflarca her zaman için geri alınabilir veya feshe- dilebilir.” Yine, vekalet sözleşmesi ile ilgili olarak, TBK md.512’de yine “geri alma” kavramına yer verilmemiş, eski azil sözcüğü yerine “tek taraflı sona erdirme” kavramını kullanmıştır. Maddeye göre “Vekalet veren ve vekil, her zaman sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdirebilir.” Görüldüğü üzere, kaynak İBK’da gerek temsil ile gerek vekaletle ilgili olarak “Geri alma” kavramının karşılığı olmak üzere “Wieder- ruf” sözcüğü kullanıldığı halde, bizde temsil için “geri alma”, veka- lette aynı sözcük yerine “azil” sözcüğü kullanılmak suretiyle kavram birliğine uyulmamıştır. Avukatlık Kanunu ise vekaletle ilgili eski BK md.396’da olduğu gibi azil sözcüğünü kullanmış, geri alma sözcüğüne yer vermemiştir (md.174). Geri alma kurumu ve kavramı sadece temsil yetkisine ilişkin TBK md.42.’e özgü değildir.