Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

167 TBB Dergisi 2021 (156) Kumru KILIÇOĞLU YILMAZ TBK md.10’da “Önerinin ve kabulün geri alınması” kenar başlığı al- tında, sözleşmeyi kuran öneri ve kabul iradelerinin geri alınması, söz- leşmenin kurulmasını önleme ile ilgili olarak; TBK md.554‘te “Ticari temsilcilerin, ticari vekillerin ve diğer tacir yardımcılarının yetkilerinin sona ermesi” kenar başlığı altında işletme sahibinin verdiği bu tür temsil yet- kilerini her zaman geri alabilmesi; TBK md.559’da “ Geri alma” kenar başlığı altında havale edenin havale alıcısına verdiği yetkiyi geri ala- bilmesi ve ödemenin önlenmesi; TBK md.296’da “ Bağışlama sözü ver- menin geri alınması ve ifadan kaçınma” kenar başlığı altında bağışlayanın bu iradesinden vazgeçmesi suretiyle bağışı ifadan kaçınması ile ilgili olarak da bu kavram ve kuruma yer verilmiştir. 1 Bu maddelerde kullanılan geri alma, hukuksal bir sonuca yönelik irade açıklamasında bulunan kişinin bu iradesini geri çekmek suretiy- le ya hukuksal sonucun doğmasını ya da devam etmesini önlemekte- dir. Temsil yetkisinin geri alınması iradi temsil hallerinde gündeme gelebilir. Yasal temsilin söz konusu olduğu hallerde, geri almadan söz edilemez. Bu husus, ilgili maddelerde açık bir şekilde vurgulanmıştır. Bu anlamda olmak üzere, eski BK. md.34’te “hukuki bir tasarruftan te- vellüt eden temsil salahiyeti ”, TBK md.42’de ise “ hukuki bir işlemden doğan temsil yetkisi” şeklinde ifade edilmiştir. Temsil yetkisinin geri alınması, temsil olunanın iradi olarak tem- silciye verdiği yetkiyi tamamen sona erdirmesidir. Bir başka ifadeyle, temsil olunanın, temsilciyi bu yetkiyi kullanma konusunda azletme- sidir. 2 Bu nedenle yukarıda ifade ettiğimiz gibi, temsil yetkisinin geri alınması kavramı yerine, vekaletle ilgili eski BK md.396’daki kavramla ilgili alışkanlığın devamı olmak üzere “azil” kavramı da kullanılmak- tadır. 3 1 Claire Huguenin, Obligationenrecht, Allgemeiner und Besonderer Teil, 2. Aufla- ge, Zürich, Basel, &30, 2881, s.847 2 Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Bası, İstanbul 1985, s.254. 3 Oğuzman-Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, s.248; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 21. Bası, s. 465; Gökhan.Antalya, Borçlar Hukuku Ge- nel Hükümler, C.1, Temel Kavramlar, Sözleşmeden Doğan Borçlar, İstanbul 2015, s.546; Eraslan Özkaya, Vekalet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması, 4. B., Ankara 2016, s.840