Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

168 Temsil Yetkisinin Geri Alınması TTK ise geri alma ve azil kavramları yerine “görevden alma” kav- ramını kullanmaktadır (TTK md.235/2; 364; 630). Temsil olunanın temsilciye verdiği temsil yetkisini sınırlandırması için de TBK md.42 f.III de “kısmen geri alma” kavramı kullanılmasına rağmen, burada bir geri alma değil, temsil yetkisinin sınırlandırması söz konusudur. Çalışmanın devamında geri alma kavramını temsil olunanın temsil- ciye verdiği yetkileri tamamen sona erdirmesi yani onu bu görevden azletmesi olarak kullanılmaktadır. Temsil yetkisini kısmen geri kalma kavramı yerine ise karışıklığı önlemek amacıyla temsil yetkisini “sınır- landırma” kavramının kullanılmasının daha isabetli olacağı kanaatin- deyiz. Temsil olunan, bir sözleşme ilişkisine dayansa bile, temsilciye ver- diği yetkiyi, sözleşmeyi sona erdirmeden sınırlandırabilir ya da geri alabilir. Geri alma özellikle taraflar arasında bir temel ilişki varsa (hiz- met sözleşmesi gibi), bunun hemen sona erdirilmesinin gerekli oldu- ğu hallerde önem taşır. Bu gereklilik sözleşme ilişkisi devam ederken temsilciye olan güvenin kaybolduğu ya da temsil yetkisinin kötüye kullanıldığından kuşku duyulduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Tem- sil olunan geri alma hakkını kullanmak suretiyle temsil ilişkisine son verir, daha sonra da daha fazla zarara uğramadan sözleşmeden doğan haklarını (örneğin sözleşme gereği yaptığı ödemeleri geri alma gibi) kullanabilir. 4 1.2. TANIM Geri alma, temsil olunanın temsilciye yönelttiği, varması gereken irade açıklamalarına ilişkin genel kural gereğince temsilciye vardığı andan itibaren, temsil yetkisini tek taraflı ileriye etkili olmak üzere or- tadan kaldıran bozucu yenilik doğuran bir irade açıklamasıdır. Bu tanımdan çıkan unsurları aşağıda geri almanın hukuksal nite- liğiyle ilgili olarak ele alacağız. Ancak burada bu tanımdan çıkan un- surları kısaca özetleyebiliriz: Her şeyden önce temsil yetkisinin geri alınmasına ilişkin irade açıklaması, varması gereken bir irade açıklamasıdır. Temsil olunan 4 Von Tuhr/Peter, Allgemeiner Teil des Schweizerischen Obligationenrecht, Dritte Auflage, Band I, Unter mitarbeiter von H.Schulin, Zürich 1976, s. 366.