Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

231 TBB Dergisi 2021 (156) Gönül BÜYÜKNACAR Simsar her kadar simsarlık faaliyetini tam olarak yerine getirmiş ve asıl sözleşme kurulmuş ise de söz konusu asıl sözleşmenin isteni- lenden farklı bir nitelikte kurulmuş olması halinde iş sahibi kurulan sözleşme ile aynı iktisadi kazanca sahip oluyor ise simsar ücrete hak kazanacaktır. 62 Diğer bir deyişle, asıl sözleşmenin ne ad altında kurul- duğuna bakılmaksızın, iş sahibinin iktisadi açıdan arzuladığı 63 bir söz- leşme olup olmadığına bakılır. Bu konuda doktrinde çeşitli görüşler mevcut ise de hâkim görüşe göre, simsarlık sözleşmesi kurulurken iş sahibinin iradesi doğrultusunda istediği nitelikle sözleşme kurabile- ceği, ancak sözleşme her ne nitelikte olursa olsun, simsarın da ücret hakkından mahrum edilmeyeceğine 64 ilişkin kayıt konulması gerektiği yönündedir. Yine bununla birlikte iş sahibi taşınmaz satış sözleşmesi kurma niyetinde iken, taşınmazın kiralanmasına ilişkin sözleşme ya- pıldı ise simsar burada ücret hakkının bir kısmını kazanacaktır. Ayrıca iş sahibi ile üçüncü kişi arasında asıl sözleşme değil de asıl sözleşmeye hazırlık mahiyetinde ön sözleşme yapılması ve asıl sözleş- me kurulmadan ön sözleşmeden dönülmesi halinde de simsar ücrete hak kazanamayacaktır. 65 Örneğin, taraflar aralarında taşınmaz satışına ilişkin ön sözleşme yapmışlar, ancak tescil şartı aranmamakla birlikte, taşınmaz satışının geçerlilik şartı olan resmi şekli gerçekleştirmeden işbu taşınmaz satışından vazgeçmişler ise bu durum söz konusu ola- caktır. Ancak simsarlık sözleşmesine, asıl sözleşme kurulmadan taraf- ların birinin cayması halinde de simsarın ücrete hak kazanacağına iliş- kin kayıt koydular ise simsar ücrete hak kazanacaktır. 66 Yine tarafların 62 Şahiniz, s.228.; Yasasever, s.669.; Örneğin, iş sahibi aslında taşınmaz satış sözleş- mesi kurma niyetinde iken taraflar arasında trampa sözleşmesi kurulmuş ise iş sahibi aynı ekonomik getiriye sahip olacağı için simsarın da ücrete hak kazanacağı kabul edilmektedir. Bkz. Bilge, s.318.; Arslanlı, s 215-216. 63 Bozkurt, s.222; Arkan, s.197. 64 Neytullah Gül, “Simsarın Ücret Hakkı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergi- si , C:65, S:4, 2016, s. 2801-2802. 65 Özkaya, s.1040.; Ülgen/Helvacı/Kendigelen/Kaya/Nomer Ertan, N.1565. 66 YHGK 03.04.2002 T. 2002/13-233E.-2002/257K. İçeriğinde; “Tellallık sözleşme- lerinde taraflarca açık olarak kararlaştırılması halinde hazırlık işlemlerinin icra edilmesinde dahi ücrete hak kazanılır. Taraflar arasında düzenlenen sözleşmede, sözleşenlerin cayması hali için ayrıca ücret öngörüldüğüne göre, hazırlık işleri- nin ikmali halinde, davacı tellala ücretin ödeneceğinin kabulü gerekir.” (Erişim: 11.12.2020, www.sinerjimevzuat.com.tr ); Yarg. 13.HD 12.06.2019 T. 2019/2691E.- 2019/7141K.; Yarg. 13.HD 27.03.2018 T. 2015/37566E.-2018/3569K. (Erişim: 11.12.2020, www.sinerjimevzuat.com.tr ).