Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

238 Yargı Kararları Işığında Simsarlık Sözleşmesine İlişkin Ücret Hakkı Simsarlık sözleşmesinin belirli süreli yapılması halinde de bazen iş sahibinin söz konusu süreyi geçirdikten sonra ilgili üçüncü kişi ile asıl sözleşmeyi kurduğu ve böylelikle simsarı ücret hakkından yoksun bı- raktığı görülmektedir. 99 Yine bu durumda da simsar, üzerine düşen fa- aliyetleri sadakat ve özen borcuna uyarak yerine getirmiş, ancak iş sa- hibi simsara ücret ödememek amacıyla söz konusu süreyi geçirdikten sonra simsarın bulduğu üçüncü kişi ile asıl sözleşmeyi kurmuşlardır. Bu davranış iş sahibinin dürüstlük kuralına aykırı davranmasının yanı sıra hakkın kötüye kullanıldığının göstergesi olarak değerlendirilip, simsarın ücret hakkını talep edebilecektir. 100 Bunun yanı sıra, iş sahibi haklı bir nedene dayanarak asıl sözleşmenin kurulmasından imtina et- miş ise simsar ücret hakkı talebinde bulunamayacaktır. 101 B- Simsarlık Faaliyeti ile Asıl Sözleşme Arasındaki Nedensellik Bağı Simsarın ücrete hak kazanabilmesi için, simsarın faaliyetleri ile asıl sözleşmenin kurulması arasında nedensellik bağı bulunması ge- rekmektedir. 102 Asıl sözleşmenin kurulmasında simsarın faaliyetinin sebep olduğunu ispat yükü, simsara aittir. 103 İlliyet bağı, hukuki işlem değil, hukuki fiil olması nedeniyle her türlü delille ispat edilebilir. 104 İş 99 İlhan Helvacı, Hukukî Mütalaalar-Borçlar Hukuku (Özellikle Sözleşmesel Uyuş- mazlıklar), Miras Hukuku, Eşya Hukuku, Tüzel Kişiler (Dernekler ve Vakıflar), C: II (2010-2015), On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017, s. 393. 100 YHGK 04.02.2020 T. 2017/13-543E.-2020/64K.; “Simsarın aracılık ettiği asıl sözleş- menin iş sahibi (vekâlet veren) ile üçüncü kişi arasında kurulması gerekir. Bu şart, iş sahibinin, kendisine teklif olunan üçüncü kişilerle sözleşme yapmayı sebepsiz olarak reddetmesi hâlinde de gerçekleşmiş sayılmalıdır. Ücret alacağının doğumu için, bu sözleşmenin ifa edilmesi gerekli değildir. Taraflar, asıl akit kurulmamış olsa bile, ücret ödenmesini kararlaştırabilecekleri gibi ücretin, sözleşmenin ifa edilmesi durumunda ödeneceğini de kararlaştırabilirler.” 101 Yarg. 13.HD 13.11.2006 T. 2006/9542E.-2006/14822K. “Tüm dosya içeriğinden, sa- tışa konu taşınmazda projesine aykırı imalatlar yapıldığı ve bunların yıkılmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı haklı nedenlerle sözleşmeden vazgeçtiğinden davacının tellâllık hizmeti için davalıdan komisyon (simsar ücre- ti) isteme hakkı bulunmamaktadır.” 102 Arslanlı, s.216.; Ülgen/Helvacı/Kendigelen/Kaya/Nomer Ertan, N.1563.; Arkan, s. 199.; Bozkurt, s. 232.; Yasasever, s. 670.; Gümüş, s.218. 103 Şahiniz, s.308.; Ülgen/Helvacı/Kendigelen/Kaya/Nomer Ertan, N.1563. 104 Özkaya, s.1038.; Bozkurt, s.235.; YHGK 04.02.2020 T. 2017/543E.-2020/64K. içeri- ğinde; “…Hukuki işlemin içinde de maddi vakıalar vardır; başka bir deyimle, her hukuki işlem maddi bir vakıaya dayanır. Hukuki işlemin kendisi değil de içindeki maddi vakıalar üzerinde durulursa, maddi vakıaların ispatı bahanesi ile hukuki iş-