Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

256 Yargı Kararları Işığında Simsarlık Sözleşmesine İlişkin Ücret Hakkı Simsarın ücrete hak kazanmasının şartları; asıl sözleşmenin geçer- li olarak kurulması ve simsarın faaliyeti ile asıl sözleşme arasındaki nedensellik bağının sağlanmasına bağlıdır. Bu durumda asıl sözleşme kurulmuş ancak sonradan sona ermiş ise, simsar ücrete hak kazana- caktır. Ancak asıl sözleşmenin kurulamayacağının anlaşılması halin- de simsarın ücret hakkı söz konusu olmayacaktır; meğerki simsarlık sözleşmesi ile aksi kararlaştırılmış olsun. Bununla birlikte simsarlık sözleşmesi ile simsarın masraflarını talep edebileceğine ilişkin kayıt konulmuş olması halinde asıl sözleşme kurulup sona erse veya kurul- madan kurulamayacağı anlaşılmış da olsa, simsar her halükârda yap- tığı masrafları talep edebilecektir. B- Simsarlık Sözleşmenin Tek Taraflı Sona Erdirilmesi Halinde Mülga 818 sayılı BK m.396 hükmü, “azil ve istifanın” her zaman mümkün olduğunu belirterek, daha spesifik bir yaklaşım sergilemiş ise de TBK m. 512 genel çerçevede değerlendirme yaparak, tarafların her zaman sözleşmeyi sona erdirebileceği hüküm altına alınmıştır. Simsarlık sözleşmesinin tarafları olan simsar ve iş sahibi, simsarlık sözleşmesini her zaman haklı bir sebep olup olmadığına bakılmaksızın tek taraflı olarak sona erdirebilirler. 181 Ancak uygun olmayan zaman- larda sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdiren, diğer tarafın bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür. TBK m.512 hükmü kıyasen uygulama alanı bulmaktadır. Tarafların tek taraflı olarak simsarlık sözleşmesini sona erdirme- si herhangi bir şekil şartına bağlanmamış olup, sözleşmeyi tek tarafı sona erdiren taraf bunu zımnen yapabileceği gibi açık bir şekilde de yapabilecektir. 182 Bunun yanı sıra tarafların tacir olması ve işin taraf- ların ticari faaliyetini ilgilendirmesi halinde simsarlık sözleşmesi TTK m.18/3 fıkrasına 183 uygun şekilde tek taraflı olarak sona erdirilebilir. 184 181 Tandoğan, s. 620.; Taşdelen, s. 113; Ayhan/Çağlar, s. 52. 182 Tandoğan, s. 622. 183 “Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleş- meden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mek- tupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır.” 184 Arkan, s.160.