Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

16 ABD ve Türkiye’de Başkanlık Sisteminde Devlet Başkanının Düzenleme Yetkisi c. Cumhurbaşkanı Yönetmelikleri Cumhurbaşkanının kanunların uygulanmasını sağlamak amacıy- la ve bunlara aykırı olmamak koşuluyla, Anayasa’nın 104/18 ve 124/1 fıkralarından aldığı yetkiyle çıkardığı düzenleyici işlemlerdir. 124/1 fıkrası uyarınca Cumhurbaşkanı kararnamesi ile düzenlenebilecek Cumhurbaşkanının görevlerine ve yürütmeye ilişkin alanlar kanun ya da kararname ile düzenlenmiş olsa bile bunlara aykırı olmamak üzere Cumhurbaşkanı tarafından yönetmelik çıkarılabilmektedir. 39 Diğer ta- raftan 104/18 fıkrasındaki hükme dayanaraktan kendi görev alanı ya da yürütmeye ilişkin alanlar olmasa bile Cumhurbaşkanının yönetme- lik çıkarma yetkisi mevcuttur. Buradaki yönetmelik kanunların uygu- lanmasını sağlamak üzere çıkartılan yönetmeliktir. Bu yönetmelikler Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer. Günümüzde yürürlükte olan 83 adet Cumhurbaşkanlığı yönetmeli- ği bulunmaktadır. Bunların 44 tanesi 2017 Anayasa değişikliğinden sonra yayımlanmıştır. Yönetmeliklerin yargısal denetimi Danıştay Kanunu’nun 24’üncü maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da yapılabilir. 40 d. Cumhurbaşkanının Diğer Düzenleyici İşlemleri 2017 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile eklenen Geçici 21’inci maddenin G fıkrasında “ Kanunlar ve diğer mevzuat ile Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna verilen yetkiler, ilgili mevzuatta değişiklik yapılıncaya kadar Cumhurbaşkanı tarafından kullanılır ” hükmü yer almaktadır. Bu hükümle beraber daha önce Başbakanlık ve Bakanlar Kuruluna veri- len düzenleme yetkilerini Cumhurbaşkanı aynen kullanmaya devam edecektir. Bu kapsamda Cumhurbaşkanının “karar”, “yönerge”, “teb- liğ”, “sirküler”, “genelge”, “talimat”, “statü”, “genel emir”, “tarife”, “plân”,vb. düzenlemeler yapma yetkisi vardır. Bu düzenlemelere Anayasa’da doğrudan yer verilmediği için “adsız düzenleyici işlem- ler” de denilmektedir. Cumhurbaşkanlığı yönetmeliğine benzer ola- rak bu mevzuatın da yargısal denetimi ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da yapılmaktadır. 41 39 M. Artuk Ardıçoğlu, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”, Ankara Barosu Dergisi , 2017/3, s. 48. 40 Gözler, Anayasa Hukukuna Giriş, s.301. 41 Gözler, Anayasa Hukukuna Giriş, s.301.