Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

17 TBB Dergisi 2021 (156) Uğur KOÇ 2. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN HUKUKİ REJİMİ a. Yürütmenin Asli Düzenleme Yetkisi Asli düzenleme yetkisi, bir organın herhangi bir konuyu direkt Anayasa’dan aldığı yetkiyle direkt olarak kendisinin düzenleyebilme yetkisidir. 42 TBMM’yi Anayasa dışında bağlayan herhangi bir hukuk normu olmadığı için asli düzenleme yetkisine sahip olarak kanunları kabul etmektedir. Bu nedenle TBMM’nin yasama yetkisi aslidir. Yü- rütme yetkisi ise genellikle kanun normuyla bağlı olduğu için asli yet- ki söz konusu olmaz. 43 Fakat bazı ülkelerin hükümet sistemlerinde yü- rütmenin daha güçlendirilmesi eğilimi ile bu hususun istisnaları gün geçtikçe artmaktadır. Bu kapsamda yürütme organına asli düzenleme yapabilme yetkisi Anayasa tarafından verilebilmektedir. Ülkemizde de Anayasa değişikliğiyle getirilen Cumhurbaşkanlığı kararnamesi bu şekilde yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanına bazı konularda asli düzenleme yetkisi vermektedir. 44 Öğretide bu düzenleme yetkisinin asli olmadığını, 104/17 fıkrasına göre Cumhurbaşkanlığı kararname- sinin çıkartılabilmesi için kanunla yetki verilmesinin gerektiğini, 104, 106, 108 ve 118’inci maddelerdeki doğrudan verilmiş düzenleme yet- kilerinin ise kanunlarla bağlı ve sınırlı olduğunu söyleyen yazarların da mevcudiyetinin bilinmesi önem arz etmektedir. 45 Buna karşın Ana- yasa Mahkemesi 22/01/2020 tarihinde verdiği kararla bu tartışmalara son koymuş ve “Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin en belirgin özel- liği ise Cumhurbaşkanına belirli konularda ilk elden düzenleme yap- ma yetkisinin verilmiş olasıdır” diyerek asli kelimesini kullanmasa da Cumhurbaşkanının kararname çıkarırken doğrudan Anayasa’dan güç aldığını belirtmiştir. 46 Küçük ve Doğan, çalışmalarında yasama yürütme düzenlemeleri- nin en açık ayrımının “işlemin niteliği” olduğunu, eğer bir işlemin ilk- 42 Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 17. Baskı, Ankara, 2017, s.211. 43 Cengiz Arıkan, Türk Anayasa Hukukunda Yasama Yetkisinin Devredilmezliği İlkesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2011, s. 37. 44 Söyler, Yeni Başkanlık Sisteminde Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, s. 78. 45 Turan Yıldırım, “Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 23, Sayı, 2, 2017, s. 25. 46 Anayasa Mahkemesi E.2019/31, K. 2020/5 sayılı ve 23.01.2020 tarihli karar.