Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

291 TBB Dergisi 2021 (156) Nurcan ARSLAN eseri teslim almaya zorlanamaz; bu durumda iş sahibinin bedel ödeme borcu da muaccel olmaz. İş sahibi ayıp giderilinceye kadar ödemeden kaçınabilir.” sonucuna varmıştır. 89 Kanaatimizce, bu durumda kanun koyucunun amacı ve tarafla- rın dengeli korunması gerektiği ilkeleri göz önünde bulundurularak değerlendirme yapılmalıdır. Kural olarak iş sahibinin bedel ödeme borcu yapının teslimi anında muaccel olmaktadır. Bu durumda tes- limin kabul edilip edilmediği noktasında ayrıma gidilmelidir. Tesli- min kabul edilemeyeceği derecede önemli ayıbın söz konusu olması ve bu sebeple teslimin gerçekleşmemiş olması durumunda bedel öde- me borcu da muaccel hale gelmeyecektir. Çünkü katıldığımız görüşe göre yüklenicinin eseri inşa etme ve tamamlama borcu henüz yerine getirilmemiştir. Fakat teslimin gerçekleşmiş olması halinde artık bedel ödeme borcu teslim ile muaccel hale gelmiştir. TBK m. 475’te eserin ka- bul edilemeyecek derecede ayıplı olması hali esas alınarak iş sahibine bazı seçimlik haklar tanınmıştır. 90 TBK m. 475’e göre; iş sahibi kullanı- lamayacak, hakkaniyet gereği kabul edilemeyecek ölçüde ayıplı veya sözleşme hükümlerine aykırı olursa sözleşmeden dönebilir, eseri alı- koyarak ayıp oranında bedelde indirim isteyebilir ya da aşırı bir mas- rafı gerektirmiyorsa masrafları yükleniciye ait olacak şekilde eserin ücretsiz onarılmasını isteyebilir. Bu madde kapsamında eserin ayıplı olması halinde iş sahibinin, bedel ödeme borcu doğrudan sona ermez iş sahibi, kullandığı seçimlik hakka göre ödemezlik def’ini ileri sürerek bedel ödeme borcunun ifasından kaçınabilir Bedel ödeme borcunun durumu, kullanılan seçimlik hakka göre belirlenir. TBK m. 475’e göre; yapı iş sahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleş- me hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa iş sahibi sözleşmeden dön- me hakkını kullanabilir. Bu hakkın kullanılması ile sözleşme sona ermiş olur ve bedel ödeme borcu da ortadan kalkar. İşsahibinin bedelde indi- rim hakkını kullanması halinde, bedelin teslim anına ilişkin bir değişik- lik olmayacak bedel tutarı değişmiş olacaktır. Yapının onarımı hakkının kullanılması halinde, bedel ödeme borcu muaccel olsa da ödemezlik 89 YHGK, E. 2017/503, K. 2017/1190, T. 14.06.2017, (www.lexpera.com.tr ) (E.T: 10.02.2021). 90 Kostakoğlu, s. 1238; Demir, s. 45; Şahiniz, s. 137; Eren, Müteahhidin Borçları, s. 84.