Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

310 Marka Hakkına Tecavüzün Sonuçları Bu dava yoluyla HMK’nın 106’ncı maddesinde düzenlenen tespit davasında öngörüldüğü gibi bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığı- nın ya da yokluğunun tespiti değil, bir fiilin marka hakkına tecavüz oluşturup oluşturmadığı incelenmektedir. 27 Tecavüze ilişkin olayların ve delillerin tespiti geçici hukuki tedbir olarak HMK’nın 400 vd. hü- kümlerine göre istenebilmektedir. Ancak tespit davası çekişmeli yargı işi olarak görülür ve delillerin tespitinden farklı olarak yazılı yargı- lamaya tabidir. 28 Bununla birlikte, SMK’nın 149’uncu maddesi kapsa- mında marka hakkı sahibi, hukuki yararına bağlı olarak ayrıca veya diğer taleplerle birlikte (men, tazminat vb.) tecavüzün tespitini isteye- bilir. Tecavüzün tespiti için eylemi işleyenin kusurlu olması ve eylem sonucu bir zararın meydana gelmesi gerekmemektedir. 29 Davalı aley- hine önceden ihtar gönderilmeksizin, uyarı yapılmaksızın marka hak- kına tecavüz ve haksız rekabetin tespiti talepli dava açılabilir. 30 Eyleme son verilmiş olması halinde de marka hakkı sahibinin hukuki yararı mevcut olduğundan tespit davası açılabilir. 31 Marka hakkı sahibi, gerçekleşmek üzere olan ya da tekrarlanma ihtimali bulunan bir tecavüzün önlenmesini SMK’nın 149/1-b madde- si, başlamış ve devam eden bir tecavüzün durdurulmasını ise SMK’nın 149/1-c maddesi gereğince mahkemeden talep edebilir. Tecavüzün önlenmesi davası açılabilmesi için tecavüz tehlikesi gerekmektedir. Tecavüz tehlikesi, tecavüz fiilinin tekrarlanması ya da gerçekleştirilmesi konusunda güçlü emarelerin bulunması halidir. 32 Tecavüzün durdurulması davası ise tecavüz devam ettiği sürece açıla- bilir ve bu süre içerisinde zamanaşımı işlemez. Tecavüz sona ermiş ise tecavüzün durdurulması talep edilemez. 27 Uzunallı, A.g.e., s.151. 28 İlhami Güneş, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Işığı ile Uygulamalı Marka Hu- kuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2018, s.317. 29 Ahmet M. Kılıçoğlu, Sınai Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, Turhan Kitabevi, Ankara, 2020, s.398. 30 Yargıtay 11. HD 20.01.2011 T., 2009/12665 E., 2011/4913 K. ve Yargıtay 11. HD 20.01.2012 T., 2011/15509 E., 2012/540 K. 31 Çolak, A.g.e., 741; Uzunallı, A.g.e, s.151; bknz. Yargıtay 11 HD 09/12/2015 T., 2015/6080 E., 2015/13276 K. 32 Kaya, A.g.e., s. 283 (akt. Çolak, A.g.e, s.743).