Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

380 Sosyo-Hukuki Perspektiften Hukuk Devleti Krizi Karşısında Kaygılı Hukuk Öznesi daha da derinleşmektedir. Covid-19 salgını neticesinde dünya çapında uygulanan tedbirler ve belirsizlikler neticesinde bireyler güvensizlik hissiyle daha da endişeli bir hale gelmişlerdir. Hukuk devleti ideali- nin, krizler karşısındaki belirsizliği çözemeyişi, hukuk öznelerinin de gündelik yaşamlarına etki ederek endişe hali giderek patolojik boyut- lara erişmiştir. 16 Makro ölçekte, keyfi iktidarın gücünün sınırlanışının ötesinde sosyo-ekonomik ve sosyo-hukuki önemi düşünüldüğünde, hukuk devleti ideali başarısızlıklarıyla, hukuk öznelerinde endişe ve kaygının artışına sebebiyet vermektedir. Hukuk öznesinin endişesi Zygmunt Bauman ’ın akışkanlık görüşle- ri ekseninde değerlendirilerek, hukuk devletinin bu endişe ve akışkan modern dünyada yapabilecekleri ve yapamadıkları ortaya konabilir. Bauman , devletlerin ve politikacıların hukuk öznelerinin endişelerini gidermekle ilgilenmediklerini ifade etmektedir. Hukuk devleti ideali- ne göre eyleyen bu devletler, politikalarını geleceğin belirsizliği ve sü- rekli somut olarak karşılaşılan güvensizlik duyguları nedeniyle oluşan kaygılar üzerine inşa etmektedirler. 17 Bu kaygı yönetimi Bauman için oldukça basit politik bir nedenden kaynaklanmaktadır. Güvensizlik hissinin güvenli hale getirilmesi, adeta bir sihirbaz hilesi gibi kullanı- larak kaygı, hükümetlerin üstesinden gelemedikleri (veya üstesinden gelmeye istekli olmadıkları) sorunlardan, konunun hevesle ve başarılı bir şekilde çözebilecekleri sorunlara kaydırılmasından ibarettir. 18 Baş- ka bir deyişle, devletler kaygının kontrolünün üzeri örtük bir şekilde kalmasına göre politika belirleyerek, hukuk öznelerinin yaşama bu şartlar altında devam etmesi beklenmektedir. Akışkan modern zaman içerisinde, insanın en çok ihtiyaç duydu- ğu şey, güvenlik ve güvenle kurulmuş ilişkiler ağıdır. Ancak günümüz dünyası içerisinde krizlerde karşılaşılan belirsizlikler ve güvensizlik kaynağını sadece endişeye dönüştürmektedir. 19 Bir analoji olarak to- taliter rejimlerin başvurduğu yöntemlerden birisi de bireyleri endişe, kaygı, korku ve belirsizlikler içerisinde yönetmesidir. Bu şekilde otori- 16 Fang Tang, Jing Liang, Hai Zhang, Mohammedhamid Mohammedosman Keli- fa, Qiqiang He & Peigang Wang, “COVID-19 Related Depression and Anxiety Among Quarantined Respondents”, Psychology & Health, Jun 2020. 17 Zygmunt Bauman, Strangers At Our Door, Polity Press, Cambridge, 2016, s. 22. 18 Bauman, 2016, s. 23. 19 Zygmunt Bauman, Liquid Fear, Polity Press, 2006, s. 70.