Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

46 Ceza Hukukunun İktidarı Sınırlama Fonksiyonu Üzerine Bir Değerlendirme ye) yüklediği birtakım sorumluluklar vardır. 30 Kanun koyucu, yeni bir yasa çıkaracağı zaman kanunilik ilkesi ve onun tamamlayıcı ilkeleri olan geriye yürümezlik ilkesi, kıyas yasağı ilkesi, belirlilik ilkesi gibi ilkelere de riayet etmek zorundadır. Bu doğrultuda kanun koyucu- nun çıkaracağı her (suç ve ceza ihdas eden) ceza hukuku normu ka- nunilik ilkesi, geriye yürümezlik ilkesi, kıyas yasağı ilkesi ve belirlilik ilkesinin öngördüğü nitelikleri haiz olacak şekilde hazırlanmalıdır. Keza usulüne göre yürürlüğe girmiş bu kanunların uygulayıcısı olan hâkim ve mahkemeler de ceza hukukunda bir hükme varacakları za- man hükümlerini şekli anlamda bir kanun hükmüne dayandırmak, bu hükümde sanık aleyhine kıyasta bulunmamak, kanunun açıkça öngör- düğü suç unsurlarına (belirlilik ilkesi) hükmü dayandırmak ve kuralı sanık aleyhine geriye yürütmeyecek şekilde karara bağlamak zorun- dadırlar. 31 Nitekim yürütme erki de idari işlevini yerine getirirken açık kanun ve yargı kararlarına uymak durumundadır. Bilindiği gibi erkle- re bu yükümlülüğü yükleyen, geniş anlamda kanunilik ilkesidir. Ge- niş anlamda kanunilik ilkesi, kamu hukukunu da içine alacak şekilde yasama, yürütme ve yargı erklerine yükümlülük yükler. Dar anlam- da kanunilik ilkesi ise buna karşılık suç tiplerinin tanımlanmasında ve suç tiplerine uygulanacak yaptırımların tespitinde dikkate alınacak kriter ve uyulacak prensipleri belirler. Tüm bunlar gösteriyor ki kanu- nilik ilkesi ve buna bağlı diğer olmazsa olmaz prensipler negatif ceza hukuku dediğimiz iktidarı sınırlayan ceza hukuku bağlamında önemli ilkelerdir. Zira negatif ceza hukuku doğrudan aktif/pozitif bir hukuk normu düzenleyip iktidarın çalışma alanının sınırlarını belirlememek- te, aksine, mevcut normların aktif alanlarının dışındaki alana ilişkin yorumlar yürüterek ceza hukukuna yeni bir işlev bulmaktadır. Ceza hukukunun doğrudan pozitif normlar ile iktidar gücünün sınırlarını belirlemesi kanaatimizce mümkün değildir; böyle bir düzenleme olsa olsa Anayasa normu olur. Bilhassa hukuk devletlerinde, —yukarıda da dile getirdiğimiz üzere— keyfi uygulamalara engel olmak için çeşitli kurum, mekaniz- ma ve ilkeler belirlenmiştir. Ceza hukuku da genel geçer ilkeleri ile iktidarların muhtemel keyfi uygulamalarının önüne geçmekte önemli 30 Yaşar/Gökcan/Artuç, Yorumlu – Uygulamalı TCK, 2. bası, cilt 1, s. 8. 31 Yaşar/Gökcan/Artuç, Yorumlu – Uygulamalı TCK, 2. bası, cilt 1, s. 7 vd.