Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

51 TBB Dergisi 2021 (156) Ercan YAŞAR tarafsız hâkim ve savcılara ihtiyaç duyulmaktadır. 43 Dolayısıyla doğru uygulandığı sürece ceza hukukunun — diğer hukuk dalları ile koordi- neli bir şekilde — hukuk devletinde keyfi uygulamalara engel olma iş- levinin de olabileceği aşikârdır. Hukuk devletinde tüm erklerin önce- den anayasa ve kanunlarla belirlenmiş genel-geçer prensiplere riayet etmesi sağlandığı takdirde, bir yandan bireyin bu erklere olan güveni sağlanıp diğer yandan kesintisiz işleyen hukuk devletinde hukukun üstünlüğü halkın nezdinde tüm erklere karşı perçinlenmiş olur. 44 Tabii ki burada sorumluluğun ağırlıklı kısmı yasama ve yürütme erkleri- nin lokomotifi olan iktidara (bu hem tek parti hem de koalisyon hü- kümetleri için geçerli) düşse de yargı erkinin buradaki işlevi ve efektif çalışması da olmazsa olmaz koşullardandır. Keza yasama ve yürütme erkleri ne derece aktif çalışırlarsa çalışsınlar yargı erki, hukuk devleti- ne layık olacak şekilde her türlü etkiden ari bir şekilde bağımsız ve ta- rafsız işlev görmediği ve hâkimler kendi bağımsız iradeleri ile hareket etmediği sürece hukuk devletinin tecellisi söz konusu olamaz. Hukuk devletine yaraşır bir yargı erkinin olmadığı durumda ceza hukukunun iktidarı hukuk çerçevesi içerisinde sınırlama işlevini yerine getirme- si beklenemeyecektir. Geçmiş uygulamalarda tecrübe edildiği üzere yargı erkinin kendisine rakip gördüğü iktidarı alt etmek için hukuku -bilhassa ceza hukukunu- kullandığı ve keyfiliğini dayattığı hallerde de hukuktan ve ceza hukukundan beklenen fayda elde edilememiş olacaktır. Zira ceza hukukunun erkler tarafından keyfi kullanılması- nı engellemeye dönük ideal kanun düzenlemeleri yapılsa da hukuk devletine yaraşır hareket etmeyen bir yargı erki olmadıkça netice hep başarısızlık olacaktır. Dolayısıyla erklerin kolektif, hukuk ve adaletin sağlanmasına aracılık edecek şekilde hareket etme yükümlülüğünün önemi bir kez daha vurgulanmalıdır. Ceza hukukunun iktidarın keyfiliğini sınırlama işlevini yeri- ne getirebilmesi için öncelikle yargı erki, hukuk devleti içerisinde Anayasa’ya, kanuna, uluslararası hukukta genel-geçer olarak kabul görmüş hukuka ve bilhassa ceza hukuku prensiplerine riayet etme- lidir. Yukarıda da değinildiği üzere mukayeseli hukuk tarihinde bu hususa ilişkin çeşitli ülkelerin uygulama geçmişlerinde sayısız ihlaller 43 Jayawickrama, “Yargı Bağımsızlığından Yargının Hesap-verebilirliğine”, in Yar- gıtay Etik, Şeffaflık ve Güven Projesi Açılış Sempozyumu 2017, s. 23 vd. 44 Artuk/Gökçen, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. bası, s. 8 vd.