Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

68 Cezaları Ağırlaştırmak Caydırıcılığı Artırır Mı? Ve nihayet, adli hataların (yanılgıların) zararlı sonuçlarının önüne geçilebilmesi için cezaların tamir edilebilir olması gerekmektedir. Ya- bancı devletlerde olduğu gibi Türkiye’de de adli hataların fazla oldu- ğu düşünülmektedir. 13 İnsanlık, adli hataları tamamen önleyecek bir sistem geliştirememiştir. Gelecekte de böyle bir sistemin geliştirilmesi beklenmemektedir. Adli hataları tamamen önlemek mümkün olmadı- ğından, cezaların adli hataların tamirine imkân vermesi gerekir. Nite- kim, ölüm cezasına yöneltilen en önemli eleştiri de bu cezanın tamir edilebilir olmamasından kaynaklanmaktadır. Cezanın işlevi konusunda birçok teori geliştirilmiştir. 14 Bugün için bu teorilerin hiçbiri tek başına yeterli olmamakta, özünde hep- sinin bir sentezi olan “ karma (bağdaştırıcı) teori ” cezanın işlevi konu- sunda en doyurucu açıklamaları getirmektedir. Buna göre, cezanın amacı kefaret ile genel ve özel önlemedir. Gerçekten de ceza bir yan- dan geçmişe ve geleceğe yönelikken, diğer yandan da toplumu suçtan korumayı hedeflemektedir. Failin iyileştirilmesi amacı, failin tekrar suç işlemesinin önüne geçmeyi hedefler. Toplumu eğitici, geliştirici özellikleri de olan günümüz ceza kanunları, ceza müeyyidesi ile bir yandan faili iyileştirerek topluma geri dönmesini sağlamayı (özel ön- leme), diğer yandan suçlunun cezalandırıldığını gören vatandaşların, suç işlemeleri hâlinde aynı şekilde cezalandırılacaklarını düşünerek suç işlemekten çekinmelerini sağlamayı ( genel önleme ) amaçlar. 15 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 3. maddesi de ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ulaşılmak istenen temel amacın, öncelikle genel ve özel önlemeyi sağlamak olduğunu açıkça düzenlemiştir. 13 Mustafa Tören Yücel, Yargı Sistemi Üzerine Denemeler (Ed: Yener Ünver), Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2019, s. 241; Türkiye’deki adli hataların başlıca neden- leri hakkında bkz. Selçuk, Sami, “Şimdi, ‘Genel Af’fın Tam Zamanıdır”, (https:// t24.com.tr/yazarlar/sami-selcuk/simdi-genel-af-in-tam-zamanidir,26145 E.T. 30.08.2021). 14 Bu teoriler hakkında detaylı bilgiler için bkz. Toroslu, Müeyyide…, s. 36 vd.; Cen- tel/Zafer/Çakmut, s. 541 vd.; Koca/Üzülmez, s. 560 vd.; Ayrıca bkz. İlhan Üzül- mez, “Ceza Sorumluluğunun Esası ve Cezalandırmanın Amacına Dair Düşünce Hareketleri”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi , Erzincan 2001, Cilt: 5, Sayı: 1-4, s. 265 vd. 15 Gian Domenico Pisapia, İtalyan Ceza Hukuku Müesseseleri (Çev: Atıf Akgüç), Adalet Bakanlığı Yayınları, 1. Baskı, Ankara 1971, s. 8; Ayrıca bkz. İzzet Özgenç/ Cumhur Şahin, İnfaz Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara 2019, s. 22.