Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

73 TBB Dergisi 2021 (156) Uğur ORHAN kaçınılmaz olması gerektiğine vurgu yapan yazarlardan olan Becca- ria, bu konuda dönemini ve “ceza” kavramının seyrini değiştirmiş, caydırıcılıkta mutlaklığın ve kesinliğin önemini ortaya koymuştur. Beccaria’nın yeni bir çağı açan bu düşünceleri, bugün hâlâ modern ceza kanunlarının temelini oluşturmaktadır 29 ve bu nedenle unutul- mamalıdır. Suçları önleyen, cezaların ağırlığı değil, “mutlak” olması- dır. 30 Daha hafif, fakat mutlak ve kurtulmanın olanaksız olduğu bir ceza; kurtulma olanağı veren ve mutlaklığı şüpheli daha ağır bir başka cezanın yarattığı korkudan her zaman daha büyük bir korku doğurur. Küçük bile olsa mutlak olan kötülükler ve acılar, insanların ruhlarını her zaman ürpertirler. 31 Ceza hukukçuları da dahil olmak üzere hiç kimse, bütün suçlar bakımından öngörülen cezaları eksiksiz, tam olarak bilemez. Nitekim, caydırıcılık açısından, cezaların türünün veya süresinin bilinmesi bir zorunluluk da değildir. Zira, suç işlemeyi düşünen kimseler, çoğun- lukla o suçun cezasını değil, eğer suçu işlerlerse yakalanma ihtimal- lerini ve yakalanırlarsa cezanın çektirilip çektirilmeyeceğini hesaba katarlar. Anlık öfkeyle işlenen suçlarda, bunu bile hesaba katmayabi- lirler. Bu nedenle, suç işlemeyi düşünen kimselerin cezaların ağırlığını hesaba kattığını söylemek genellikle mümkün değildir. Türkiye’de ya- pılan bir araştırmada ulaşılan sonuçlar da bunu destekler niteliktedir. Örneğin, bu araştırmada, katılımcıların %32,7’si, yakalanmaktan kork- tukları için şimdiye kadar hiç suç işlemediklerini söylemişlerdir. 32 Bir başka çalışmada ise kişilerin cezaları ne ölçüde tahmin edebilecekleri araştırılmıştır. 33 Bu çalışmada katılımcılar, cezaları tam olarak bileme- miş; ancak suçla ilgili kimselerin, yaygın suçlar konusunda doğruya yakın cevaplar verebildikleri görülmüştür. 29 Emine Eylem Aksoy Retornaz, “Beccaria’nın Hapis Cezasına Bakışı Üzerine Bir Değerlendirme”, TBB Dergisi , Ankara 2014, Sayı: 112, s. 103. 30 Beccaria, s. 129. 31 Beccaria, s. 130. 32 Nurcan Hamzaoğlu/Burcu Türk/Yasemin Sanal, “Ceza Soruşturması ve Yap- tırımlarının Caydırıcılık Etkisinin Değerlendirilmesi”, Adli Tıp Bülteni , Ankara 2019, Sayı: 24, Cilt: 3, s. 203. 33 Ropel Apert, “Sanctions, Perceptions, and Crime: Implications for Criminal Deter- rence”, Journal of Quantitative Criminology , 2013, Sayı: 29, s. 78 vd.