Türkiye Barolar Birliği Dergisi 156.Sayı

77 TBB Dergisi 2021 (156) Uğur ORHAN yıllar önce ortaya koyduğu bu tespitleri desteklemektedir. Gerçekten de insan hafızası özellikle “tutkular” söz konusu olduğunda, anlık ve şiddetli olayları kısa sürede unutabilmektedir. Fakat, daha zayıf ama devamlı acılar karşısında savunmasızdır ve bunları daha zor unut- maktadır. Bu bağlamda, Türkiye’de caydırıcılığı artırmak için ölüm cezasının tartışılması da yararsızdır. 2. Cezaların Mutlaklığı ve Kaçınılmazlığı Türkiye’de caydırıcılık konusunda zafiyet yaratan husus, ceza- ların mutlak ve kaçınılmaz olmaması ve buna ilişkin toplumda yer- leşmiş olan inançtır. Öyle ki, birçok ülkede olmayan “birkaç sene ya- tar çıkar” deyimi, dilimize çok uzun yıllar önce yerleşmiştir ve bugün hâlâ varlığını korumaktadır. Toplumda, verilen cezaların etkin şekilde uygulanmayacağına ve bir şekilde çıkış yolu bulunacağına dair inanç yerleşmiştir. 47 Türkiye’de yapılan ve geçtiğimiz yıl yayımlanan bir çalışmada, suç oranlarının azaltılması veya suçun engellenmesi için suç işleyen faillerin kısa sürede hak ettikleri ceza ile cezalandırılacakları ve hiçbir şekilde cezadan kurtulamayacakları algısının önemli olduğu sonucu- na varılmıştır. 48 Araştırmaya göre 49 , katılımcıların %87,7’si, hırsızlık suçlarının faillerinin yakalanamamasının, bu suçların işlenmesindeki caydırıcılığı azalttığını düşünmektedir. Yine, faili meçhul kalan öl- dürme suçları bakımından, faillerin yakalanamamasının caydırıcılığı azalttığını düşünen katılımcı oranı %78,7’dir. Gerçekten de suç işleyen bireylerin çeşitli nedenlerle yakalanamamaları hem failleri hem de suç işlemeyi düşünen kimseleri daha çok cesaretlendirmektedir. 50 Cezaların mutlak ve kaçınılmazlığını erozyona uğratan ve bu ne- denle çok dikkatli ve özenli uygulanması gereken af ve koşullu salı- verilme gibi kurumlara ilişkin sonuçlar da şaşırtıcı değildir. 51 Anılan 47 “Cezaların artması caydırıcı değil, önemli olan…”, (https://www.hurriyet.com . tr/ege/cezalarin-artmasi-caydirici-degil-onemli-olan-28284419 E.T. 30.08.2021). 48 Hamzaoğlu/Türk/Sanal, s. 207. 49 Hamzaoğlu/Türk/Sanal, s. 203. 50 Belirtmek gerekir ki, Türkiye’deki faili meçhul dosya sayısı azımsanamayacak ölçüdedir. 2010 yılına kadar, hazırlık soruşturmasındaki faili meçhul dosyaların istatistikleri için bkz. Yücel, s. 189. 51 Af kurumunun lehinde ve aleyhindeki görüşler hakkında bkz. Selahattin Key- man, Türk Hukukunda Af, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1.