92 6L\aVL 3aUWLOHU +akkÕnda 8\JXOanan 'HYOHW <aUdÕPÕndan <RkVXn BÕUakPa <aSWÕUÕPÕnÕn kapatma sebeplerini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etmiştir. Bu iptal kararlarından yola çıkan kanun koyucu ise SPK ile sevk edilen parti kapatma sebeplerini yürürlükten kaldırarak Anayasa ile SPK arasında bir uyum sağlamıştır. Anayasa’nın 69’uncu maddesi ile sevk edilen siyasi parti kapatma sebepleri şunlardır: Siyasi partilerin tüzük ve programlarının Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olması, siyasi partilerin Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı eylemlerin işlendiği odak hâline gelmesi ve siyasi partilerin yabancılardan parasal yardım almasıdır. Aşağıda tekrara düşmemek adına burada, iki siyasi parti kapatma sebebini yakından ilgilendiren Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasından kısaca bahsetmekte yarar bulunmaktadır. Siyasi partilerin uyması gerektiği ana kuralları ifade eden ilgili düzenleme şu hükmü içermektedir: “Siyasi partilerin tüzük ve programları ile eylemleri, Devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti ilkelerine, millet egemenliğine, demokratik ve laik Cumhuriyet ilkelerine aykırı olamaz; sınıf veya zümre diktatörlüğünü veya herhangi bir tür diktatörlüğü savunmayı ve yerleştirmeyi amaçlayamaz; suç işlenmesini teşvik edemez.” Görüldüğü üzere bu düzenlemede, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesini yansıtan temel niteliklere yer verilmiştir. Bu nitelikler; bağımsızlık ve bölünmez bütünlük, insan haklarına dayanan eşitlikçi bir hukuk devleti, demokratik ve laik cumhuriyet ve millet egemenliğidir. Esasen bu fıkrada belirtilen kurallara uymakla yükümlü olan yalnızca siyasi partiler değildir. Bu ilkeler, toplumdaki tüm kişi ve kişi gruplar ile kamu tüzel kişileri bakımından da bağlayıcı niteliktedir. Siyasi partilerin tüzük ve programları ile eylemleri bu fıkrada düzenlenen ve Cumhuriyetin temel niteliklerini yansıtan esaslara aykırı olamaz. Aksi bir durum aşağıda açıklanacağı üzere siyasi partiler hakkında kapatılma dahil bir yaptırım uygulanması sonucunu doğurur. 1. Tüzük ve Programının Anayasa m. 68/4’e Aykırı Olması Anayasa’da öngörülen parti kapatma sebeplerinden ilki, siyasi partinin tüzük ve programlarının Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırılık teşkil etmesidir. Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasında ortaya koyulan kurallardan yukarıda bahsedildi-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1