93 7BB 'HUJLVL øOKaPL g=7h5. $ULI (PUH 6h0(5 ği için burada önceki açıklamalara atıf yapmakla yetinilecektir. Bu kapatma sebebi bakımından başka bir şart aranmayacak, partinin tüzük ve programlarının Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer verilen ve Cumhuriyetin temel niteliklerini oluşturan esaslara aykırı olduğu hususunun Anayasa Mahkemesi tarafından tespit edilmesi hâlinde kapatma kararı verilecektir.27 Örneğin siyasi partinin tüzük veya programlarında; bir sınıf diktatörlüğünü savunması, laiklik ilkesine karşı olduğunu ifade etmesi veya belirli bir amacın gerçekleşmesi için kişileri suç işlemeye teşvik etmesi hâllerinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatma kararı verilecektir.28 2. Anayasa m. 68/4’e Aykırı Eylemlerin İşlendiği Bir Odak Hâline Gelmesi Siyasi partiler için öngörülen ikinci kapatma sebebi, partinin, Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı eylemlerin işlendiği bir odak hâline gelmesidir. Görüleceği üzere, bu nitelikte eylemlerin işlenmesi partinin kapatılması için yeterli görülmemekte, partinin bu nitelikte eylemlerin işlendiği bir “odak hâli”ne gelmesi aranmaktadır.29 Odak hâli Anayasa’ya ilk kez 23/7/1995 tarihli ve 4121 sayılı Kanun değişikliği ile eklenmiş ancak ne anlama geldiği tanımlanmamıştır. Söz konusu bu eksiklik 3/10/2001 tarihli ve 4709 sayılı Kanun ile giderilmiş ve odak hâli kavramının tanımına Anayasa’da yer verilmiştir. Odak hâli Anayasa’da şu şekilde tanımlanmıştır: “Bir siyasî parti, bu nitelikteki fiiller o partinin üyelerince yoğun bir şekilde işlendiği ve bu durum o partinin büyük kongre veya genel başkan veya merkez karar veya yönetim organları veya Türkiye Büyük Millet Meclisindeki grup genel kurulu veya grup yönetim kurulunca zımnen veya açıkça benimsendiği 27 Rıfat Karakoç, “1982 Anayasası’nın Siyasi Partilere İlişkin Düzenlemeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 2, 2013, s. 65; Gözler, s. 164. 28 Siyasi partinin tüzük veya programlarının Anayasa’nın 68’inci maddesinin dördüncü fıkrasına aykırı olması hâlinde parti hakkında herhangi bir ihtar vermek suretiyle bu hususun giderilmesi istenmeyecek, doğrudan parti kapatma davası sonucunda siyasi partinin kapatılmasına karar verilecektir. Bu durumun, siyasi partilerin demokratik siyasi hayat bakımından arz ettiği önem karşısında oldukça tartışılmaya müsait olduğu kuşkusuzdur. 29 Bülent Tanör/Necmi Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasası’na Göre Türk Anayasa Hukuku, 19. Bası, İstanbul 2019, s. 212; Ergün Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, 15. Baskı, Ankara 2014, s. 102.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1