Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

96 6L\aVL 3aUWLOHU +akkÕnda 8\JXOanan 'HYOHW <aUdÕPÕndan <RkVXn BÕUakPa <aSWÕUÕPÕnÕn patma sebeplerinin gerçekleşmesi hâlinde siyasi parti hakkında uygulanacak tek yaptırım kapatma yaptırımı iken, Anayasa’nın 69’uncu maddesinin yedinci fıkrasına 3.10.2001 tarihli ve 4709 sayılı Kanun ile eklenen hüküm uyarınca artık bu hâllerde, işlenen eylemlerin ağırlığı göz önünde bulundurularak kapatma yerine Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakma yaptırımı da uygulanabilecektir. Bu yaptırıma karar verme noktasında Anayasa Mahkemesi’nin takdir yetkisi bulunmaktadır. Anayasa yapıcı işlenen fiillerin ağırlığının göz önünde bulundurulduğu bu yaptırım türü ile, demokratik siyasi hayat bakımından büyük önem arz eden siyasi partilerin kapatılmasını zorlaştırmak için adeta “hafifletici sebep” sevk etmiştir. Devlet yardımından yoksun bırakma yaptırımına ilişkin yasal düzenlemeye SPK’nın 101’inci maddesinde yer verilmiştir. Söz konusu düzenleme şu şekildedir: “Anayasa Mahkemesi, yukarıdaki fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılan hallerde temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasî partinin almakta olduğu son yıllık Devlet yardımı miktarının kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına, yardımın tamamı ödenmişse aynı miktarın Hazineye iadesine karar verebilir.” Görüldüğü üzere bu hüküm ile Devlet yardımından yoksun bırakma yaptırımının ancak “son yıllık” Devlet yardımı hakkında uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Son yıl için Devlet yardımının tamamı ödenmiş ise, ödenen miktarın iadesine karar verilecektir. Ancak, geçmiş yıllara ait Devlet yardımlarının iadesini talep etmek olanaklı değildir. Benzer şekilde bu yaptırımın gelecek yıllarda34 yapılacak Devlet yardımları için de uygulanması söz konusu değildir. 34 Siyasi Partiler Kanunu’nun 101’inci maddesinde 26.3.2002 tarih ve 4748 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi ile yapılan değişikliğe ilişkin 10.03.2002 tarih ve 1/960 Esas, 17 Karar No’lu Anayasa Komisyonu Raporu’na ilişkin olarak Trabzon Milletvekili Şeref Malkoç tarafından yazılan muhalefet şerhinde yer alan; “Tasarının 4’üncü maddesi Anayasa’nın 69’uncu maddesine aykırıdır. “Tasarının 4/A’da ‘yardımın tamamı ödenmişse aynı miktarın Hazineye iadesine karar verebilir’ hükmü getirilmektedir. Oysa Anayasa’nın 69 uncu maddedeki ilgili hükmü: ‘... Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına...’ denilmektedir. Yani Anayasanın hükmü geleceğe yöneliktir. Kanun ise geçmişe yönelik düzenleme getirmiştir. Bu Anayasaya aykırı olduğu gibi akla, mantığa ve fiilî duruma da aykırıdır” yönündeki açıklamanda Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakmanın Anayasa hükmü uyarınca geleceğe yönelik uygulanması gerektiği belirtilmiştir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1