Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

97 7BB 'HUJLVL øOKaPL g=7h5. $ULI (PUH 6h0(5 Anayasa’nın 69’uncu maddesinin son fıkrasında yer alan “Siyasî partilerin kuruluş ve çalışmaları, denetlenmeleri, kapatılmaları ya da Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmaları ile siyasî partilerin ve adayların seçim harcamaları ve usulleri yukarıdaki esaslar çerçevesinde kanunla düzenlenir.” şeklindeki hüküm uyarınca, siyasi partilerin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmalarını son yıl alınan Devlet yardımı ile sınırlı tutan bir esasın Anayasada yer almaması nedeniyle Siyasi Partiler Kanunu’nun 101’inci maddesi ile getirilen “son yıllık Devlet yardımı” sınırlaması Kanun koyucunun bir tercihi olarak karşımıza çıkmaktadır. Anayasada yer alan ve Anayasa Mahkemesine takdir hakkı tanıyan “dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasî partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılması” şeklindeki hükmü sadece son yıl yapılan Devlet yardımı ile sınırlayan kanun hükmü Anayasaya uygunluğu bakımından tartışmaya açıktır. Anayasa yapıcının Devlet yardımından “kısmen” veya “tamamen” yoksun bırakma seçeneğine ilişkin Anayasa Mahkemesi’ne tanıdığı inisiyatif Anayasanın ruhuna ve özüne, ceza hukukunun genel kaidelerine aykırı bir biçimde kanun ile daraltılmıştır.35 Dava konusu fiillerin ağırlığı her parti kapatma davasında 35 Nitekim Anayasa Mahkemesi; “Anayasa’nın 69. maddesinin yedinci fıkrasında, Devlet yardımından yoksun bırakılacak tutarın takdir yetkisinin herhangi bir sınırlamaya tabi tutulmaksızın Anayasa Mahkemesi’ne bırakıldığı, Mahkeme’nin bu yetkisinin, ‘yarısından az olmamak kaydıyla’ şeklinde yasayla getirilen bir sınırlamayla kısıtlanamayacağı, Anayasa Mahkemesi’ne kanunla görev verilemeyeceği, bu nedenle 2820 sayılı Yasa’nın 101. maddesiyle getirilen sınırlamanın Anayasa’nın 69. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. 4748 sayılı Yasa’nın 4. maddesinin (A) bendi ile 2820 sayılı Yasa’nın 101. maddesine eklenen fıkrada, Anayasa Mahkemesi’nin, 101. maddenin birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde sayılan hallerde temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin almakta olduğu son yıllık Devlet yardımı miktarının yarısından az olmamak kaydıyla, bu yardımdan kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına, yardımın tamamı ödenmişse aynı miktarın Hazineye iadesine karar verebileceği belirtilmiştir. Anayasa’nın 69. maddesine 3.10.2001 günlü, 4709 sayılı Yasa ile eklenen yedinci fıkrada, ‘Anayasa Mahkemesi, yukarıdaki fıkralara göre temelli kapatma yerine, dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili siyasi partinin Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilir’ denilmektedir. Buna göre Anayasa Mahkemesi, Anayasa’nın 69. maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarında sayılan hallerde ilgili siyasî parti için temelli kapatma yerine, daha hafif olan Devlet yardımından dava konusu fiillerin ağırlığına göre kısmen veya tamamen yoksun bırakmaya herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın kendisi karar verecektir. Anayasa’nın 69. maddesinin son fıkrasında da siyasi partilerin, kapatılmaları ya da Devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmaları ile ilgili kanunla düzenleme yetkisi verilirken, ‘yukarıdaki esaslar

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1