Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

112 6L\aVL 3aUWLOHU +akkÕnda 8\JXOanan 'HYOHW <aUdÕPÕndan <RkVXn BÕUakPa <aSWÕUÕPÕnÕn B. Devlet Yardımından Kısmen veya Tamamen Yoksun Bırakma Yaptırımının Hukuki Niteliği Hakkında Değerlendirmeler Siyasi parti kapatma davalarının ceza davası niteliğinde olduğundan yukarıda bahsedilmiştir. Esasen bu davaları ceza davası niteliğine kavuşturan husus, dava sonucunda hükmedilen yaptırımların ceza hukuku yaptırımları olmasıdır. Parti kapatma yaptırımı gibi Devlet yardımından yoksun bırakma yaptırımı da ceza hukuku yaptırımı olan “güvenlik tedbirleri”nin bir türüdür. Türk Ceza Hukuku sisteminde tüzel kişilerin cezai sorumluluğu kabul edilmese de bunlar hakkında güvenlik tedbirlerine hükmetmek mümkündür.57 Türk Ceza Hukuku sisteminde iki tür yaptırım bulunmaktadır. Bunlar, cezalar ve güvenlik tedbirleridir.58 Cezalar kendi içerisinde hapis cezaları ve adli para cezaları olmak üzere ikiye ayrılırlar.59 Cezanın amacının ne olduğu hususu geçmişten günümüzde tartışmalı olmakla beraber,60 bugün için bu amacın hem faile işlediği fiilden dolayı bir azap çektirmek suretiyle adaletin sağlanması hem faile ceza vererek toplumdaki diğer bireylerin suçtan caydırılması hem de failin ıslah edilerek yeniden topluma kazandırılması şeklinde çok yönlü olduğu kabul edilmektedir.61 Ceza hukukundaki diğer bir yaptırım türünü oluşturan güvenlik tedbirlerinde ise amaç, cezalarla hedeflenenden oldukça farklıdır. Güvenlik tedbirleri; suçu işleyen kişinin kusurluluğuna bakılmaksızın bu kişinin, suçta kullanılan aracın ya da suçun konusunun “tehlikelilik hâli” göz önünde bulundurularak, bu tehlikelilik hâlinin ortadan kal57 TCK m. 20: “(1) Ceza sorumluluğu şahsidir. Kimse başkasının fiilinden dolayı sorumlu tutulamaz. (2) Tüzel kişiler hakkında ceza yaptırımı uygulanamaz. Ancak, suç dolayısıyla kanunda öngörülen güvenlik tedbiri niteliğindeki yaptırımlar saklıdır.” 58 Berrin Akbulut, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Ankara 2019, s. 824; Timur Demirbaş, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Ankara 2020, s. 585. 59 Hakan Hakeri, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Ankara 2019, s. 643; Mustafa Özen, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2. Baskı, Ankara 2018, 929. 60 Cezanın amacının ne olduğunu açıklamaya çalışan teoriler hakkında bilgi için bkz. Özen, s. 925-929. 61 Pınar Bacaksız, “Cezalandırma ve Topluma Yeniden Kazandırma”, DEÜHFD, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, C. 16, Özel S. 2014, s. 4919; Demirbaş, s. 588-590;

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1