Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

151 TBB Dergisi 2021 (157) Mehmet Zülfü ÖNER tahrike neden olan) failin de hükümden yararlanma imkânı bulunmaktadır.129 Bu düzenlemenin hukuki niteliği (her iki fail açısından) konusunda da değişik görüşler ileri sürülmüştür. Burada ilk hakaret eden failin, sonradan kendisine hakaret edilmesiyle kendi hakaretinin karşılığını aldığı ve artık cezalandırılmasına lüzum bulunmadığı ifade edilmiştir. İlk hakarete karşılık veren fail yönünden ise (uğradığı ilk haksız hareketin sebep olduğu) şiddetli hiddet ve elem sonucunda hakaret etmesi dolayısıyla haksız tahrikten faydalandığı, bir başka deyişle burada kusurluluğunu kaldıran veya azaltan bir sebep bulunduğu dile getirilmiştir.130 Karşılıklı hakaret nedeniyle cezanın kaldırılması veya hafiflemesi için, eylemlerin hakaret niteliğinde olması (sövme veya somut bir fiil isnadı) yeterlidir.131 Bunun yanında ilk hakaretin haksız olması yani hukuka uygunluk nedeni olmaması gerekir.132 Örneğin haber verme hakkı bulunan kişiye karşı hakaret eden fail, bu hükümden yararlanamaz. Ayrıca ilk hakaret suçu kime karşı gerçekleşmiş ise karşılığın bu fail tarafından verilmesi, yani fiil ve fail yönünden her iki hakaret arasında nedensellik bağı bulunmalıdır.133 Gıyapta hakaret durumunda da illiyet bağı kesilmediği (aradan uzun bir süre geçmemek şartıyla) sürece bu hüküm uygulanabilir. Son olarak, bu hüküm karşılıklı hakaret eden taraflardan sadece birinin şikâyeti halinde dahi uygulanabilir niteliktedir.134 6- Hukuka Uygunluk Halleri Bütün suçlarda olduğu gibi, hakaret eyleminin de cezalandırılması için hukuka aykırı olması, başka bir deyişle hukuka uygunluk nedenlerinden birinin olmaması gerekir. Hakaret suçu açısından hukuka uygunluk nedenlerini iddia ve savunma dokunulmazlığı, haber verme hakkı, terbiye hakkı, eleştiri hakkı, ispat hakkı, mağdurun rızası, kanun hükmü veya amirin emrinin yerine getirilmesi, meşru savunma ve zorunluluk hali olarak belirtmek mümkündür.135 129 Arısoy, s.188. 130 Koca/Üzülmez, s.456. 131 Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.512. 132 Arısoy, s.188. 133 Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.513. 134 Soyaslan, s.338. 135 Koca/Üzülmez, s.441.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1