Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

152 7&.’da +akaUHW 6XoXnXn $OHnHn øşOHnPHVL A- İddia ve Savunma Dokunulmazlığı İddia ve savunma dokunulmazlığı TCK’nın 128. maddesinde “Yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnatlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde, ceza verilmez. Ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.” şeklinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme, 765 sayılı mülga TCK’daki düzenlemeye benzemekle birlikte arada bazı farklılıklar bulunmaktadır.136 Eski düzenleme sadece savunma dokunulmazlığından bahsetmiş, yeni düzenleme iddia ve savunma dokunulmazlığı kavramını kullanmıştır. Bir başka fark, eski düzenlemede ‘takibat yapılamayacağı’ belirtilmişken 128. maddede ‘ceza verilemeyeceği’ şeklinde düzenleme yapılmıştır.137 Diğer bir fark bu hukuka uygunluk nedeninden yararlanacak kişiler yönünden yeni düzenlemenin, ‘taraflar, vekil, müdafii, müşavir ya da yasal mümessiller’ şeklindeki eski sınırlı sayma yöntemini kaldırmış olmasıdır.138 Son olarak yeni düzenleme “yazılı veya sözlü” ifadesiyle bu hukuka uygunluk nedeninin kapsamını da genişletmiştir. İddia ve savunma dokunulmazlığı karşılıklı bir yapıya139 sahip olup bu dokunulmazlığının kapsamı ihbar, şikâyet ve savunma hakkının kullanılmasına yönelik anayasal temelden kaynaklandığı gibi, bu hakların kullanılmasında kamu düzeninin korunması noktasında büyük bir sosyal yarar da bulunmaktadır.140 İddia ve savunmanın hukuka uygun sayılması için yetkili organlara yapılması, ihbar, şikayet veya isnat edilen hususlar ile dokunulmazlığa tabi tutulacak eylem arasında illiyet bağı (nedensellik bağı) bulunması gereklidir.141 Failin eyleminin, iddia ve savunma dokunulmazlığı kapsamında kalıp kalmadığı her olayda dikkatle tespit edilmeli, bu kapsamda söz ve eylemlerin gerçek ve somut vakalara dayanıp dayanmadığına, soruşturma veya dava ile ilgili olup olmadığına, nihayet iddia ve savunma sınırını 136 Bkz. Hafızoğulları/Özen, s.230. 137 Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.502. 138 Özbek/Kanbur/Doğan/Bacaksız/Tepe, s.503.; Erman, s.142. 139 Sınar, s.446. 140 Erman, s.133. 141 Hafızoğulları/Özen, s.230.; Tezcan/Erdem/Önok, s.607.; Artuk/Gökcen/Alşahin/Çakır, s.435.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1