Türkiye Barolar Birliği Dergisi 157.Sayı

157 TBB Dergisi 2021 (157) Mehmet Zülfü ÖNER su suç teşkil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Aksi takdirde yerine getiren ile emri veren sorumlu olur” şeklindeki açık hüküm gereği verilen emrin yerine getirilmesi için, bu emrin suç teşkil etmemesi zorunludur. Bu hüküm Anayasa’nın “kanunsuz emir” başlıklı 137/2. maddesinin bir uzantısı niteliğindedir. E- Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali Meşru müdafaayı düzenleyen TCK’nın 25/1. maddesi; ‘‘Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.’’ şeklindedir. Meşru savunma, hukuka uygunluk sebeplerinden biri olup bu kavramın temelinde insanın benliğinde var olan kendisini koruma içgüdüsü yatmaktadır. Zira, devletin, her durumda ve her zaman bireye karşı gerçekleşen saldırıları o anda bertaraf etme imkânı olmadığından, saldırı veya saldırı tehdidi altında olan bireylerin kendi imkanlarıyla ve sınırı aşmamak kaydıyla kendisini koruyabilmeleri gerekir. Burada, bir hakka yönelik haksız nitelikte bir saldırı olması ve bu saldırıya karşı zorunlu ve saldırıyla orantılı bir fiilin olması gerekmektedir. Hakaret suçu açısından, saldırıya uğrayan bir kişinin, saldırıyı bertaraf edebilmesi için saldıranı tahkir etmesi meşru müdafaayı gündeme getirebilir.166 Kasten yaralama suçuna tepki olarak gerçekleştirilen hakaret suçuna ilişkin özel düzenleme bulunduğundan yukarıda incelenen hüküm uygulanmalı, bunun dışındaki saldırı ve tehlike halinde şartları varsa meşru müdafaa uygulanmalıdır.167 Zorunluluk hali, TCK’nın 25/2. maddesinde; “Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.” şeklinde düzenlenmiş olup, bu kavramın hukuki niteliği konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bir görüş zo166 Erman, s.221. 167 Coşkun, s.127.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1