210 &H]a 0XKakHPHVLndH 6XVPa +akkÕ YH Ba÷OanWÕOÕ +akOaU GİRİŞ Ceza muhakemesi, hukuk devletinin bir gereği olarak bireyin adil bir şekilde yargılanmasını sağlamaktadır.1 Ceza muhakemesinin amacı, usul hukuku kurallarına uymak ve suç şüphesi altındaki kişinin, mağdurun ve tanıkların haklarını gözetmek suretiyle maddi gerçeğe ulaşmaktır.2 Suç şüphesi altında bulunan kişi kendi suçsuzluğunu ispat etmek ile mükellef değildir. İddia makamı iddiasını hukuka uygun bir yöntemle ispatlamalıdır. Yargılama makamı ise hükme esas delillerin hukuka uygunluğunu denetleyerek; akıl, mantık ve bilimin süzgecinden geçireceği kanısını hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde ortaya koymalıdır. Ceza yargılamasında cezalandırmaya yönelik olarak kurulan hüküm, en küçük bir şüpheye veya olasılığa yer verilmeden, her türlü kuşkudan uzak kesinliğe dayanmalıdır.3 Sanığın suçu işlediğine yönelik kuşkunun bulunması halinde, evrensel ceza hukuku ilkesi olan “şüpheden sanık yararlanır ilkesi” gereğince sanık lehine değerlendirme yapılmalıdır. Susma hakkı, adil yargılanma hakkının unsurlarından biri olan masumiyet karinesinin kapsamında yer almaktadır. Susma hakkı, suç şüphesi altında bulunan kişinin adli makamlarca kendisi hakkında yürütülen soruşturma veya kovuşturma işlemlerine kendi fiili ile katılmakla yükümlü tutulmamasını ifade eder.4 5 Susma hakkının ilk 1 Nurullah Kunter/Feridun Yenisey, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Bası., İstanbul, Beta Basım A.Ş., 1998, no.14, 15; Bahri Öztürk/Durmuş Tezcan/Mustafa Ruhan Erdem/Özge Sırma/Yasemin F. Saygılar/ Esra Alan, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı, (Editör: Bahri Öztürk) Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2009, s. 137. 2 https://caneryenidunya.medium.com/ceza-muhakemesininamac%C4%B161d4316b37ce#:~:text=Bir%20su%C3%A7un%20i%C5%9Flenmesiyle%2 birl ikte%2C%20fai l%20i le%20devlet%20aras%C4%B1nda%20ceza%20 i l i%C5%9Fk i s i%20kurulur .&t ex t=Ceza%20muhakemes inin%20b i r incil%20amac%C4%B1%2C%20usul,maddi%20ger%C3%A7e%C4%9Fe%20 ula%C5%9Fmakt%C4%B1r%5B1%5D. E.t. 10.05.2021. 3 Bkz. YCGK, 2017/87E., 2017/352K. Bahri Öztürk, Mustafa Erdem Ruhan; Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, 2006, s.180. 4 Cumhur Şahin/Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku 1, 11. Bası, Ankara, 2020, s. 158. 5 Nitekim kanun koyucu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 26/1 fıkrası “Hakkını kullanan kimseye ceza verilmez” gereğince korunan ve tanınmış bir haktır. Hukuk kuralınca tanınmış bir hakkın kullanılması kişi aleyhine sonuç doğurması kabul görmez. Bir hakkın kullanılması, kulan kişiye ufak bir yarar sağlanmasına rağmen, ileride aleyhe değerlendirilmesi hiç gerek yokken tanın bir hak olarak değer ihtiva etmez. Öte yandan kanun koyucu tarafından ceza yargılaması sırasında
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1