218 &H]a 0XKakHPHVLndH 6XVPa +akkÕ YH Ba÷OanWÕOÕ +akOaU Anayasa Mahkemesi Sami Özbil bireysel başvurusunda;35 suç şüphesi altındaki kişinin kendi aleyhine delil veya beyan vermeye zorlanmasıyla masumiyet karinesinin ve bu kapsamda yer alan susma hakkından dolayı Anayasa’nın 36. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir. 2.3. Susma Hakkı ve İfade Özgürlüğü Suç şüphesi altında bulunan kişinin beyanı alınırken kendisine yönetilen sorulara veya suçlamalara karşı cevap vermeme özgürlüğü tanıyan36 susma hakkı, kişinin ifade özgürlüğünün pasif boyutunun ceza muhakemesi alanındaki yansımasıdır.37 Ceza yargılamasına sınırlı da olsa katkısı olan bir muhakeme süjesinden bahsedebilmek için, suç şüphesi altında bulunan kişinin, sorumluluğunu üstlenerek, her türlü baskı ve zorlamadan uzak olarak kendi hür iradesiyle konuşup konuşmamaya veya istediği ölçüde konuşmaya karar verebilmesi önem arz etmektedir.38 İfade özgürlü35 AYM, Sami Özbil (B. Noı: 2012/543, T.15/10/2014); BKZ.Y.6.CD. E.2021/12028, K.2021/9993, T.27.5.2021. “İzmir 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nce İzmir Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda tutuklu olarak bulunan ve 14.07.2020 tarihli oturumda SEBGİS üzerinden ve müdafii hazır olmaksızın ifadesi ve savunması alınan sanığın “….Duruşmalara katılmak istiyorum, susma hakkımı kullanıyorum” dediği, Mahkemece susma hakkının da bir savunma biçimi olduğunu hatırlatınca, “Suçlamaları kabul etmiyorum, ben duruşmaya gelmek istiyorum “….savunma hakkının gereğince sanık yargılandığı mahkemenin huzurunda bizzat savunma yapmak istiyorsa buna imkan verilmeli” savunma yapmaya zorlanarak hukuka kesin aykırılık hali, aynı zamanda Anayasa’nın 36/1 ve AİHS m.6/1 maddeleri uyarınca adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmetmiştir 36 Haydar, a.g.e., s.11 37 Kocaoğlu, a.g.e. s. 32. Cem Şenol, Teori ve Uygulamada Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delilerin Kullanılması ve Değerlendirilmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul Kasım 2015, s.46.; Cumhur Şahin, Sanığın Kolluk Tarafından Sorgulanması, Ankara, Yetkin Yayınevi, 1994, s. 102; Kocaoğlu, a.g.m. s. 31-32.; Mahmut Koca, Hazırlık Soruşturmasında Sanığın Savunma Hakkı, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1998, s.109. Cem Şenol, Teori ve Uygulamada Ceza Muhakemesinde Hukuka Aykırı Delilerin Kullanılması ve Değerlendirilmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul Kasım 2015, s.46. ; Haydar, a.g.e., s.11. 38 Şahin/Göktürk, a.g.e.159. Öte yandan Yargıtay 6.CD. E. 2019/1013, K.2019/3546, T.19.06.2019 sayılı ilamında suç şüphesi altında bulunan kişiye açıklamada bulunmaması hakkı olduğunun hatırlatılması, bunun üzerine susma hakkını kullanacağını belirtmesi üzerine savunma yapmaya zorlanamayacağını kabul görmüştür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1